Η ταχύτητα των ζώων εξαρτάται από το μέγεθος

 Η ταχύτητα αποτελεί πολύ σημαντικό πλεονέκτημα τόσο για την αποφυγή κινδύνων όσο και για την καταδίωξη θηραμάτων.

   Το ταχύτερο ζώο δεν είναι ούτε το μεγαλύτερο ούτε το μικρότερο, αλλά ένα μέσου μεγέθους έδειξε νέα έρευνα επιστημόνων του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ.

 Το τσιτάχ ή γατόπαρδος θεωρείτο το ταχύτερο ζώο επί εδάφους με ταχύτητες που φτάνουν τα 120 χιλιόμετρα ανά ώρα, αλλά δεν έχει διάρκεια στην επίδοσή του. Σίγουρα είναι πιο αργό από τον κροταλία που έχει ταχύτητα χτυπήματος 280 χλμ/ώρα.

 Οι ερευνητές βρήκαν ότι οι σαύρες μεσαίου μεγέθους είναι οι ταχύτερες, καθώς το μέγεθός τους τους επιτρέπει να αναπτύσσουν ταχύτητες υψηλότερες από τις μεγαλύτερες.

 “Πάνω από ένα συγκεκριμένο μέγεθος, οι σαύρες αλλάζουν τον τρόπο που τρέχουν, ίσως εξαιτίας της μειωμένης ικανότητας οστών και μυών να υποστηρίξουν μεγαλύτερη σωματική μάζα” λένε οι επιστήμονες.

 Η μελέτη του φαινομένου αυτού σε ένα μοναδικό είδος βοηθά να ξεκαθαρίσουν απορίες γιατί τα μεγαλύτερα ζώα δεν είναι τα ταχύτερα. Τα μεγαλύτερα ζώα “συγγενεύουν” στην κλίμακα της εξέλιξης, πράγμα που καθιστά δύσκολη τη διάκριση μεταξύ βιοκινητικών παραγόντων που έχουν να κάνουν με το μέγεθος ή άλλων που αφορούν στην κοινή εξελικτική πορεία.

 Η εξέταση ατόμων του ίδιου είδους βοηθά στην εξάλειψη των φυλογενετικών διαφοροποιητικών παραγόντων.

 Τα αποτελέσματα δείχνουν πως το μεγαλύτερο μέγεθος προκαλεί βιολογικά-μηχανικά εμπόδια.

(πηγή http://tro-ma-ktiko.blogspot.gr)

Τα μυστήρια του βιολογικού μας ρολογιού

 Πότε ο άνθρωπος ένιωσε την ανάγκη να μετρά τον χρόνο; Ήταν μια βιολογική διαδικασία του οργανισμού, στις αλλαγές της ημέρας και της νύχτας; Τι ακριβώς είναι και πως λειτουργεί το κιρκαδιανό ρολόι;

 Όσο και εάν ακούγεται περίεργο, το βιολογικό ή κιρκαδιανό ρολόι, αποτελεί ένα από τα μεγαλύτερα μυστήρια της επιστήμης, διαχρονικά.

 Μια ουσία που ανακάλυψαν οι επιστήμονες, και συγκεκριμένα ένα ένζυμο, ίσως είναι η απάντηση για το πρωταρχικό βιολογικό ρολόι για όλες τις μορφές της ζωής πάνω στον πλανήτη μας. Μέχρι σήμερα οι βιολόγοι δεν είχαν καταφέρει να εντοπίσουν ένα ρολόι που να είναι κοινό για τους βιορυθμούς όλων των οργανισμών, καθώς κάθε κατηγορία ζώων, φυτών, μυκήτων και των άλλων οργανισμών φαίνεται να έχει το δικό της ξεχωριστό ρολόι που συμβαδίζει με την αέναη περιστροφή της Γης γύρω από τον Ήλιο και τη διαδοχή φωτός - σκοταδιού, συντονίζοντας ρυθμικά την εσωτερική φυσιολογία του οργανισμού.

Γιατί έχουμε καστανά ή γαλανά μάτια;

Πώς γίνεται και οι άνθρωποι δεν έχουν, π.χ., κόκκινα, κίτρινα ή πορτοκαλί μάτια;

 Οι περισσότεροι από εμάς έχουμε καστανά, γαλάζια, και πιο σπάνια πράσινα ή γκρίζα μάτια, ενώ τα πουλιά συχνά έχουν και κόκκινα, κίτρινα ή λευκά μάτια. Ο λόγος γι’ αυτή την περιορισμένη χρωματική ποικιλία των ματιών μας είναι ότι η ίριδά μας διαθέτει περιορισμένη γκάμα χρωστικών, ενώ άλλα ζωικά είδη έχουν πολλών ειδών χρωστικές στα μάτια τους. Η σημαντικότερη χρωστική ουσία στο ανθρώπινο μάτι είναι η μαύρη μελανίνη, που μας δίνει τα καστανά μάτια. Στα γαλανά μάτια, η ίριδα έχει μικρές ποσότητες μελανίνης και το γαλανό εμφανίζεται επειδή το μάτι απορροφά ορισμένα μήκη κύματος φωτός και ανακλά τα υπόλοιπα. Όταν τα μάτια είναι πράσινα, αυτό δεν οφείλεται σε κάποια πράσινη χρωστική, αλλά σε μια μέτρια ποσότητα μελανίνης. Αν κοιτάξουμε προσεκτικά ένα πράσινο μάτι, μοιάζει με γαλανό που η ίριδά του έχει στίγματα σκουρόχρωμης μελανίνης.

(πηγή http://www.scienceillustrated.gr)

Ο θυρεοειδής αδένας

 Ο θυροειδής αδένας είναι ένας από τους πιο σημαντικούς αδένες του ενδοκρινικού μας συστήματος. Κάποιο πρόβλημα στον αδένα αυτό μπορεί να είναι η αιτία πολλών άλλων προβλημάτων στη υγεία μας.Ο θυροειδής αδένας βρίσκεται στο λαιμό μας ακριβώς μπροστά από τους χόνδρους του λάρυγγα και αποτελείται από δύο λoβούς ήτοι τον αριστερό και το δεξιό που ενώνονται μεταξύ τους με τον ισθμό.

 O θυροειδής αδένας παράγει τρεις βασικές και πολύ σπουδαίες ορμόνες τη θυροξίνη (γνωστή και ως Τ4), την τριιωδοθυρονίνη (γνωστή και ως Τ3) και την καλσιτονίνη. Εξ αυτών η καλσιτονίνη παίζει σπουδαίο ρόλο στη ρύθμιση του μεταβολισμού του ασβεστίου στον οργανισμό μας και για αυτό τα τελευταία χρόνια χρησιμοποιείται, εκτός βέβαια των άλλων ενδείξεων της και για την αντιμετώπιση της οστεοπόρωσης ιδιαίτερα στις γυναίκες μετά την εμμηνόπαυση.

 Σπάνια οι διαταραχές της καλσιτονίνης μας απασχολούν στην καθημερινή ιατρική πράξη. Αντίθετα οι διαταραχές στην παραγωγή και στην έκκριση των δύο άλλων ορμονών του θυροειδούς δηλ. της Τ3 και Τ4 δημιουργούν πολύ συχνά προβλήματα με αποτέλεσμα ένας σημαντικός αριθμός ατόμων να πάσχει από "θυροειδή". Η έκκριση της Τ3 και Τ4 ρυθμίζεται από μια άλλη ορμόνη την θυροειδοτρόπο ή TSH που παράγεται στην υπόφυση έναν άλλο πολύ σπουδαίο ενδοκρινή αδένα που βρίσκεται στη βάση του εγκεφάλου μας.

Ενδοκρινικό σύστημα

 Το ενδοκρινικό σύστημα αποτελείται από αδένες που βρίσκονται σε διάφορα σημεία του σώματος όπως παρουσιάζεται παραπάνω. Κάθε αδένας παράγει διαφορετικές ορμόνες που ρυθμίζουν τη δραστηριότητα άλλων οργάνων και ιστών στο σώμα. Αυτές οι ορμόνες εκκρίνονται άμεσα στο αίμα που διατρέχει τον αδένα. Σε αντίθεση, οι εξωκρινείς αδένες απελευθερώνουν ορμόνες σε έναν σωλήνα ή έναν αγωγό. Η επιστήμη που ασχολείται με τη δομή και την λειτουργία των αδένων, τη διάγνωση και τη θεραπεία των διαταραχών του ενδοκρινικού συστήματος καλείται ενδοκρινολογία.

Τα εξυπνότερα ζώα του πλανήτη

 Είναι από τα πλέον γνωστά ζώα και κάποια ιδιαίτερα αγαπητά στον άνθρωπο. Οι επιστήμονες παρακολουθώντας τη συμπεριφορά και την ανάπτυξή τους...κατέγραψαν το δείκτη νοημοσύνης και τις ξεχωριστές ικανότητες που έχει το καθένα.

 Ακολουθούν τα εξυπνότερα ζώα της Γης…

Ελέφαντες

 Ο ελέφαντας κρύβει ταλέντα και ευαισθησίες που δεν φαντάζεστε.  Είναι ένα από τα ζώα που εκφράζονται καλλιτεχνικά, όπως έχει παρατηρηθεί οι ελέφαντες μπορούν να ζωγραφίσουν πίνακες και να παίξουν μουσική.

  Η πιο ισχυρή τους αίσθηση μάλιστα είναι η ακοή. Λόγω των ευαίσθητων ήχων που πιάνουν έχουν τη δυνατότητα να επικοινωνούν μεταξύ τους από μεγάλες αποστάσεις.

 Συγκαταλέγονται στα πιο ευαίσθητα ζώα και από τις αντιδράσεις τους φαίνεται ότι βιώνουν έντονα τη χαρά και τη θλίψη.

 Το πιο εντυπωσιακό από όλα είναι η δυνατότητα τους να θυμούνται. Ακριβώς όπως και ο άνθρωπος θυμούνται τους τόπους που έχουν επισκεφτεί και τους ανθρώπους που έχουν συναντήσει.

Μεσογειακή διατροφή για μακροζωία

Φρούτα, λαχανικά, προϊόντα ολικής άλεσης παρατείνουν τη ζωή

H πυραμίδα της μεσογειακής διατροφής ίσως κρύβει πολύτιμα μυστικά για το πώς να αγγίξει κανείς τα βαθιά γεράματα, υποστηρίζουν ιταλοί επιστήμονες

 Ιταλοί επιστήμονες ανακάλυψαν ότι κάτοικοι ορεινών περιοχών της Σικελίας οι οποίοι ζούσαν τουλάχιστον μέχρι τα 100 τους, ακολουθούσαν διατροφή πλούσια σε φρούτα, λαχανικά και προϊόντα ολικής άλεσης και φτωχή σε κόκκινο κρέας και επεξεργασμένους υδατάνθρακες.

 Σύμφωνα με τους ειδικούς από το Πανεπιστήμιο του Παλέρμο, πρόκειται για άλλη μια απόδειξη ότι το μοτίβο της μεσογειακής διατροφής ίσως αποτελεί ένα από τα «μυστικά» της μακροζωίας.

 Ένα από τα βασικά χαρακτηριστικά της διατροφής των 19 υπεραιωνόβιων – οι οποίοι έφτασαν αισίως ηλικίες μεταξύ 100 και 107 ετών - από τους συνολικά 18,328 κατοίκους, ήταν ο χαμηλός γλυκαιμικός δείκτης των διαφόρων τροφών που την αποτελούσαν. Επιπλέον, όπως είδαν οι ερευνητές, ζούσαν όλοι με τις οικογένειές τους, ήταν σωματικά δραστήριοι και δεν ήταν παχύσαρκοι.

Οι δίγλωσσοι έχουν ενισχυμένο εγκέφαλο

«Γυμναστική» εγκεφάλου είναι η καλή εκμάθηση δύο γλωσσών

 Οι δίγλωσσοι διαθέτουν ενισχυμένο εγκέφαλο. Ερευνητές από το Πανεπιστήμιο Νορθγουέστερν στις ΗΠΑ υποστηρίζουν ότι η εκμάθηση δύο γλωσσών αποτελεί μια μορφή πνευματικής «γυμναστικής» με ορατά αποτελέσματα.

 Η καλή εκμάθηση δύο γλωσσών επηρεάζει τον εγκέφαλο και αλλάζει τον τρόπο με τον οποίο το νευρικό σύστημα ανταποκρίνεται στους ήχους. Οι αμερικανοί ερευνητές υποστηρίζουν ότι εντόπισαν «βιολογικές αποδείξεις» περί αυτού.

 Για τις ανάγκες της μελέτης, εξέτασαν τις αντιδράσεις του εγκεφάλου 48 υγιών εθελοντών φοιτητών μεταξύ των οποίων 23 δίγλωσσων. Χρησιμοποίησαν ηλεκτρόδια για να ακολουθήσουν τα εγκεφαλικά κύματα που προκαλούνται από τους ήχους. Στο ήσυχο περιβάλλον του εργαστηρίου, οι δυο ομάδες δίγλωσσοι και μη αντέδρασαν παρόμοια. Αλλά σε περιβάλλον με φασαρία, οι δίγλωσσοι αποδείχθηκαν πολύ ανώτεροι από τους υπόλοιπους.

 Πιο συγκεκριμένα, κατάφεραν πολύ καλύτερα να επικεντρωθούν στις σημαντικές πληροφορίες, την φωνή ενός ομιλητή και να μπλοκάρουν τον ενοχλητικό θόρυβο. Οι διαφορές αυτές ήταν εμφανείς στον εγκέφαλο.

 «Η ενισχυμένη εμπειρία των δίγλωσσων με τους ήχους τροφοδοτεί ένα σύστημα ακοής που είναι εξαιρετικά αποτελεσματικό, ευέλικτο και επικεντρωμένο γύρω από έναν αυτόματο επεξεργαστή ήχων, ιδίως σε δύσκολες ή καινούργιες καταστάσεις», λέει η καθηγήτρια Νίνα Κράους, επικεφαλής της έρευνας.

 «Ο κόσμος λύνει σταυρόλεξα και κάνει άλλες δραστηριότητες για να κρατάει ξύπνιο τον εγκέφαλό του» λέει η συνεργάτιδά της, Βιορίκα Μάριαν. «Όμως τα πλεονεκτήματα που εντοπίσαμε στους δίγλωσσους έρχονται από μόνα τους, απλώς και μόνο επειδή γνωρίζουν και χρησιμοποιούν δύο γλώσσες».

 Σύμφωνα με τους ερευνητές, οι μουσικοί κερδίζουν παρόμοια οφέλη όταν κάνουν πρόβα. Άλλη έρευνα έχει δείξει ότι οι δίγλωσσοι έχουν λιγότερες πιθανότητες να προσβληθούν από άνοια.

(πηγή http://www.tovima.gr)

Πυρετός: όταν ο οργανισμός αντιδρά...

 Ο πυρετός αποτελεί σύνηθες κλινικό σύμπτωμα που οφείλεται σε άνοδο της θερμοκρασίας του σώματος πάνω από το φυσιολογικό όριο. Ουσιαστικά, η εμφάνισή του είναι το αποτέλεσμα της ενεργοποίησης της άμυνας του οργανισμού απέναντι στην εισβολή μικροβίων.

 Όταν κάποιο βακτήριο εισέλθει στον οργανισμό, προκαλεί διάχυση διαφόρων χημικών ουσιών στο αίμα. Οι ουσίες αυτές είναι είτε ενδογενείς (παράγονται από τον ίδιο τον οργανισμό), είτε εξωγενείς (βρίσκονται στα τοιχώματα των μικροβίων και μεταφέρονται στον οργανισμό). Όταν μπουν στο αίμα, εντοπίζονται από τους αγγελιοφόρους του υποθαλάμου (βρίσκεται στο κέντρο του εγκεφάλου και είναι υπεύθυνος για τη ρύθμιση της θερμοκρασίας του σώματος), οι οποίοι αμέσως του στέλνουν «μήνυμα» για αύξηση της θερμοκρασίας, ώστε να εξοντωθούν τα βακτήρια.

 Τη στιγμή που ο υποθάλαμος δίνει την εντολή να αυξηθεί η θερμοκρασία, ο ασθενής έχει συνήθως την αίσθηση του ψυχρού, ταχυκαρδία και ρίγος, παρά το γεγονός ότι είναι ζεστός και το δωμάτιο βρίσκεται σε κανονική θερμοκρασία. Αυτό συμβαίνει διότι πολύ απλά ο οργανισμός παράγει περισσότερη θερμότητα από το κανονικό. Αντίθετα, όταν τα μικρόβια αρχίζουν να καταπολεμούνται, ο υποθάλαμος δίνει εκ νέου εντολή για επαναφορά της αρχικής θερμοκρασίας του σώματος.

Πως λειτουργούν οι μύες

 Ο μυϊκός ιστός είναι η βιολογική μηχανή, με την οποία η χημική ενέργεια μετατρέπεται σε μηχανικό έργο, σε ολόκληρο το ζωικό βασίλειο και βέβαια και στον άνθρωπο. Ακόμα και οι κινήσεις που γίνονται στο εσωτερικό του σώματος χωρίς να υποπίπτουν στην άμεση αντίληψη του ανθρώπου όπως είναι η κίνηση της καρδιάς για την κυκλοφορία του αίματος, είτε οι κινήσεις του γαστρεντερικού σωλήνα ή των άλλων εσωτερικών οργάνων του σώματος επιτελούνται από κάποιο είδος μυϊκού ιστού.

 Η μυϊκή συστολή είναι με απλά λόγια, η διαδικασία εκείνη που όταν ένας μυς κατά την διάρκεια της λειτουργίας του βραχύνεται κατά τη συστολή και παράγει με αυτό τον τρόπο ένα μηχανικό έργο.

Το πιο σημαντικό χαρακτηριστικό των μυϊκών κυττάρων από πλευράς αντοχής, είναι η παρουσία κάποιων μονάδων που ονομάζονται μιτοχόνδρια. Η πρωταρχική λειτουργία αυτών είναι η παραγωγή της ενέργειας που χρειάζεται για την μυϊκή συστολή, για αυτό και τα μιτοχόνδρια ονομάζονται γεννήτριες των μυών. 

 Τα μιτοχόνδρια είναι τοποθετημένα σε στρατηγικά σημεία ανάμεσα στα μυοινίδια, ώστε η ενέργεια που παράγεται να πηγαίνει κατευθείαν εκεί που χρειάζεται.

 Χονδρικά, κάθε μιτοχόνδριο αποτελείται από ένα σύνολο ενζύμων, ουσίες που βοηθούν την ευκολότερη διεξαγωγή χημικών αντιδράσεων, τα οποία μετατρέπουν την ενέργεια που περιέχεται στην τροφή (τις λεγόμενες θερμίδες) στο ενεργειακό «νόμισμα» του σώματος, δηλαδή ένα μόριο που ονομάζεται τριφοσφωρική αδενοσίνη ή γνωστό ως ATP.

Μύες

 Μυς είναι ένας τύπος ιστού, που αποτελείται από συστελλόμενα κύτταρα ή ίνες, που επηρεάζει την κίνηση ενός οργάνου ή μέρους του σώματος. Το κυριότερο χαρακτηριστικό του μυϊκού ιστού είναι ή ικανότητά του να βραχύνεται ή να συσπάται. Έχει επίσης τις ιδιότητες της διεγερσιμότητας, της αγωγιμότητας και της ελαστικότητας. Ο μυϊκός ιστός έχει λίγη μεσοκυττάρια ουσία· γι' αυτό τα κύτταρα ή οι ίνες του βρίσκονται κοντά μεταξύ τους.

ΤΥΠΟΙ: Τρεις τύποι μυών υπάρχουν στο σώμα, διαφοροποιημένοι με βάση την ιστολογική τους δομή. Αυτοί οι τύποι μυών είναι οι λείοι, οι σκελετικοί (γραμμωτοί) και ο καρδιακός. Βλ.: εικόνα

Ο σκελετός του ανθρώπου

 Το Ερειστικό σύστημα του ανθρώπου περιλαμβάνει κατά κύριο λόγο το σκελετό. Αυτός είναι μια κατασκευή, που αποτελείται από σκληρά, λευκωπά όργανα, περισσότερο ή λιγότερο άκαμπτα, τα οστά κι έχει σαν σκοπό να δίνει μορφή στο σώμα, να το στηρίζει και να προστατεύει τα διάφορα όργανα. Τα οστά διακρίνονται κύρια σε: Επιμήκη, όπως π.χ. το βραχιόνιο, μηριαίο κ.ά.. Αυτά έχουν δύο άκρα που τα ονομάζουμε επιφύσεις. Το τμήμα που περιέχεται ανάμεσα στις δύο επιφύσεις, λέγεται διάφυση. Η διάφυση ενώνεται με κάθε επίφυση με το συζευκτικό χόνδρο. Βραχέα, όπως π.χ. οι σπόνδυλοι και Πλατιά, όπως π.χ. τα οστά του κρανίου. Τα οστά αποτελούνται: α) από μια εύκαμπτη κι ελαστική οργανική ουσία την οστεΐνη και β) από άλατα, κύρια Ca (ασβέστιου 31 %), Ρ (φωσφόρου 17%), και Mg (μαγνησίου Ο,5%).Για ν' αποδείξουμε ότι πραγματικά τα οστά έχουν αυτή τη σύσταση, παίρνουμε ένα και το καίμε. Εκείνο που καίγεται είναι η οργανική ουσία. Το μόνο που μένει είναι η τέφρα (τα διάφορα άλατα που αναφέραμε παραπάνω). Αν τώρα τοποθετήσουμε ένα άλλο οστό μέσα σε αραιό διάλυμα HCl (υδροχλωρικού οξέος), τα άλατα που υπάρχουν θα διαλυθούν στο οξύ. Η οργανική όμως ύλη παραμένει απρόσβλητη και γι' αυτό το οστό εξακολουθεί να διατηρεί το αρχικό του σχήμα, αλλά τώρα είναι εύκαμπτο κι ελαστικό. Τα οστά των παιδιών έχουν πολλή οστεΐνη, γι' αυτό και είναι μαλακά. Έτσι τα παιδιά δεν παθαίνουν κατάγματα. Αντίθετα, στη γεροντική ηλικία, η οστεΐνη έχει ελαττωθεί σημαντικά, ενώ έχει αυξηθεί το ποσό των αλάτων.

 Ο σκελετός του ανθρώπου αποτελείται από διάφορα οστά, συνολικά 208.

Ειδικοί μηχανισμοί άμυνας

Αντισώματα - ανοσοσφαιρίνες

Αίμα - Ομάδες αίματος

 Αίμα είναι το υγρό που κυκλοφορεί στο αγγειακό σύστημα των ανθρώπων και των ζώων. Η κυκλοφορία του διαμέσου της καρδιάς, των αρτηριών, των φλεβών και των τριχοειδών αγγείων επιτελεί διάφορες λειτουργίες όπως η μεταφορά θρεπτικών ουσιών, ορμονών, βιταμινών, θερμότητας και οξυγόνου στους ιστούς και την απομάκρυνση άχρηστων ουσιών που παράγονται κατά τον μεταβολισμό και του διοξειδίου του άνθρακα. Επιπρόσθετα, παρέχει άμυνα κατά των λοιμώξεων μέσω της δράσης των λευκών αιμοσφαιρίων και των αντισωμάτων. Το αίμα αποτελεί έναν εξαιρετικά εξειδικευμένο κυκλοφορούντα ιστό, ο οποίος αποτελείται από διάφορους τύπους κυττάρων που συγκρατούνται μέσα σε ένα υγρό μέσο που ονομάζεται πλάσμα.

 Το αίμα αποτελεί το 7% του βάρους του ανθρώπινου σώματος και, κατά συνέπεια, ο μέσος ενήλικος έχει συνολικό όγκο αίματος γύρω στα 5 λίτρα, από τα οποία τα 2,7 έως 3 λίτρα είναι πλάσμα και το υπόλοιπο της σύστασής του είναι τα έμμορφα κυτταρικά στοιχεία που αιωρούνται σε αυτό. Το αίμα διασχίζει το ανθρώπινο σώμα με μέση ταχύτητα 2 χιλιόμετρα την ώρα, καλύπτοντας όλο το δίκτυο των αιμοφόρων αγγείων, των οποίων η επιφάνεια υπολογίζεται σε 8.000 τετραγωνικά μέτρα. Με κάθε παλμό της η καρδιά διοχετεύει περίπου 70 χιλιοστόλιτρα αίματος στις αρτηρίες, που ισοδυναμούν με περίπου 7.000 λίτρα ημερησίως ή περίπου 2,5 εκατομμύρια λίτρα το χρόνο.

Η σύσταση του αίματος 

 Το ανθρώπινο αίμα αποτελείται από το πλάσμα (άμορφο συστατικό), μέσα στο οποίο εναιωρούνται τα ερυθρά αιμοσφαίρια, τα λευκά αιμοσφαίρια και τα αιμοπετάλια. Το αίμα περιέχει αέρια όπως το οξυγόνο, το διοξείδιο του άνθρακα και το άζωτο και μεταφέρει επίσης σε μικρές ποσότητες μια μεγάλη ποικιλία διαλυμένων χημικών ουσιών, στις οποίες περιλαμβάνονται υδατάνθρακες (γλυκόζη), πρωτεΐνες (λευκώματα), ορμόνες, λίπη και αζωτούχες ενώσεις. Το αίμα αποτελείται κατά 22 % από στερεά και κατά 78 % από νερό.

 Τα πραγματικά κύτταρα και τα διάφορα τμήματά τους (έμμορφο συστατικό) αποτελούν το 45% του όγκου του κυκλοφορούντος αίματος. Η αναλογία λευκών αιμοσφαιρίων προς ερυθρά αιμοσφαίρια είναι περίπου 500 προς 1. Σε ένα κυβικό εκατοστό αίματος υγιούς ανθρώπου βρίσκονται 4 με 5 εκατομμύρια ερυθρά αιμοσφαίρια, 4.000 με 11.000 λευκά και 150.000 με 300.000 αιμοπετάλια. Το πιο σημαντικό από τα λευκώματα που μεταφέρει το αίμα είναι η αιμοσφαιρίνη, η οποία είναι μια είναι μεταλλοπρωτεΐνη με σίδηρο, που περιέχεται στα ερυθρά αιμοσφαίρια. Η λειτουργία που επιτελεί στα περισσότερα θηλαστικά είναι αυτή της μεταφοράς οξυγόνου από τους πνεύμονες στο υπόλοιπο σώμα και διοξειδίου του άνθρακα από το σώμα στους πνεύμονες. Άλλα λευκώματα του αίματος τού προσδίδουν ιδιότητες όπως η πηκτικότητα. Οι διάφορες ιδιότητες των ομάδων αίματος που λαμβάνονται υπόψιν στις μεταγγίσεις επίσης εξαρτώνται από λευκώματα του αίματος.

Κρυολόγημα ή γρίπη;

 Πολύς κόσμος συγχέει τους όρους γρίπη, κρυολόγημα, ίωση. Θα δείξουμε παρακάτω σε τι διαφέρουν και πως μπορείτε να καταλάβετε αν πάσχετε από ένα από αυτά.

  Ας ξεκινήσουμε με τον όρο ίωση, που σημαίνει λοίμωξη από κάποιον ιό. Δεν είναι μια διάγνωση αλλά ένας γενικός όρος, αφού με τον όρο αυτό κάποιος μπορεί να έχει κρυολόγημα, γρίπη, τροφική δηλητηρίαση κ.α. γιατί όλες αυτές οι καταστάσεις οφείλονται σε ιό.

 Όπως καταλάβατε, και το κρυολόγημα και η γρίπη οφείλονται σε ιούς. Το κρυολόγημα όμως προκαλείται από πάνω από 200 τύπους ιών, ενώ η γρίπη προκαλείται βασικά από τους ιούς της γρίπης Α, B, C, οι οποίοι μπορεί να υποδιαιρεθούν σε διαφορετικούς ορότυπους βάσει της απόκρισης αντισωμάτων σε αυτούς τους ιούς. Τέτοιοι είναι οι ιοί που προκαλούν την γρίπη των πτηνών (ορότυπος Η5Ν1) ή των χοίρων (Η1Ν1).

 Επειδή και το κρύωμα (κοινό κρυολόγημα) και η γρίπη, έχουν αρκετά κοινά συμπτώματα, μερικές φορές είναι δύσκολο (ή και αδύνατο) να γίνει σωστή διάγνωση μόνο από τα συμπτώματα. Ειδικά τεστ πρέπει να γίνουν τις πρώτες μέρες, για να μπορέσουμε να πούμε με βεβαιότητα αν κάποιος έχει γρίπη.

 Γενικά, να ξέρετε ότι η γρίπη είναι πολύ χειρότερη από το κρυολόγημα, και τα συμπτώματα είναι πολύ πιο έντονα, πχ. πυρετός, πονοκέφαλος, αδυναμία, καταβολή.

Κύτταρα και ιστοί

Βίντεο με την δομή των επιθηλιακών, μυικών και νευρικών ιστών

Βιολογικά προϊόντα

Σε τι διαφέρουν τα βιολογικά προϊόντα από τα συμβατικά; 

 Το σύστημα παραγωγής των βιολογικών προϊόντων αποφεύγει σε μεγάλο βαθμό ή αποκλείει μεταξύ άλλων τη χρήση χημικών λιπασμάτων και φυτοφαρμάκων, αλλά και την προσθήκη ζωικής προέλευσης τροφής (π.χ. ιχθυάλευρα) στην καθημερινή διατροφή των ζώων. Επίσης, βασίζεται στη διαδοχική καλλιέργεια διαφόρων φυτών στο ίδιο χωράφι, ώστε τα εδάφη να μην κουράζονται, και στη χρήση ψυχανθών (π.χ. κουκιά, φακή), που χρησιμοποιούνται ως λιπαντικό του εδάφους. 

Γιατί είναι πιο ακριβά τα βιολογικά τρόφιμα; 

 Αυτό συμβαίνει κυρίως λόγω των αυξημένων αναγκών τους. Ένα τρόφιμο, για να θεωρηθεί βιολογικό, πρέπει να πληροί τις προϋποθέσεις που θέτουν οι οργανισμοί πιστοποίησης. Οι έλεγχοι είναι αυστηροί και το κόστος για τους παραγωγούς μεγάλο. Επιπλέον, τα πολλά εργατικά χέρια που απαιτεί η συγκομιδή, ο διαχωρισμός, η επεξεργασία και η διατήρησή τους, συντελούν στην αύξηση των τιμών. Επίσης, ας μην ξεχνάμε ότι οι ποσότητες που παράγονται είναι μικρότερες. Ένας τρόπος να αντιμετωπίσουμε το επιπλέον κόστος είναι να αγοράζουμε τις ποσότητες που καλύπτουν τις άμεσες ανάγκες μας.

Το δέρμα μας

 Αν και δεν το αντιλαμβανόμαστε σαν όργανο, εντούτοις το μεγαλύτερο όργανο του ανθρώπινου σώματος είναι το δέρμα μας. Ζυγίζει κατά μέσο όρο 3.6 κιλά και καταλαμβάνει έκταση περίπου 2 τετραγωνικών μέτρων. Το δέρμα μας αποτελείται από ένα σύνθετο σύστημα κυτταρικών στιβάδων, νεύρων και αδένων που έχει όχι μόνο για να μας προστατεύει αλλά και για να μας ενώνει με το περιβάλλον γύρω μας.

 Το δέρμα λειτουργεί ως μια αδιάβροχη, μονωτική ασπίδα που προφυλάσσει το σώμα από τις ακραίες εξωτερικές θερμοκρασίες, την ηλιακή ακτινοβολία και τις χημικές προσβολές. Εκκρίνει αντιβακτηριακές ουσίες που προστατεύουν από μολύνσεις ενώ παράγει βιταμίνη D που είναι απαραίτητη για το μεταβολισμό του ασβεστίου σε υγιή οστά. Το δέρμα αποτελεί έναν αισθητήρα που διατρέχεται από νεύρα με σκοπό να κρατά τον εγκέφαλο σε επαφή με τον εξωτερικό κόσμο. Συγχρόνως το δέρμα επιτρέπει την ελεύθερη κίνηση στο σώμα μας.

 Το δέρμα αποτελείται από τρείς στιβάδες. Η εξωτερική ονομάζεται επιδερμίδα και αποτελείται κυρίως από κύτταρα που καλούνται κερατινοκύτταρα και παίρνουν το όνομά τους από την πρωτεϊνη κερατίνη (βασικό δομικό συστατικό νυχιών και τριχών). Η επιδερμίδα φιλοξενεί ένα είδος αμυντικών κυττάρων τα οποία σημαίνουν συναγερμό στο ανοσοποιητικό σύστημα του σώματος απέναντι σε ιούς και άλλους παθογόνους οργανισμούς.

 Η επόμενη στιβάδα του δέρματος ονομάζεται χόριο ή ιδίως δέρμα. Οι ίνες ελαστίνης και κολλαγόνου που διαθέτει το χόριο ευθύνονται για τη δύναμη και την ελαστικότητα του δέρματος. Τα αιμοφόρα αγγεία που διαρρέουν το χόριο βοηθούν στη ρύθμιση της θερμοκρασίας του σώματος, αυξάνοντας τη ροή του αίματος για να επιτρέψει την εξαγωγή θερμότητας όταν κάνει ζέστη και μειώνοντας τη ροή του όταν κάνει κρύο. Ένα δίκτυο από νευρικές ίνες και δέκτες δέχονται τα ερεθίσματα της θερμοκρασίας, του πόνου και της αφής τα οποία και μεταδίδουν στον εγκέφαλο.

 Το χόριο φιλοξενεί τους τριχικούς θύλακες και διάφορους αδένες που διαπερνούν το δέρμα. Οι ιδρωτοποιοί αδένες συμβάλλουν στη μείωση της εσωτερικής θερμοκρασίας μέσω της διαπνοής ενώ ξεφορτώνονται τα αποβλητέα υγρά ουρίας και λακτάζης. Οι σμηγματογόνοι αδένες εκκρίνουν ένα ελαιώδες σμήγμα για την λίπανση των τριχών και της επιδερμίδας.

 Η βαθύτερη στιβάδα του δέρματος ονομάζεται υπόδερμα ή υποδόριο και συνδέει το δέρμα με τα υποκείμενα όργανα. Αποτελείται από συνδετικό ιστό στον οποίο περιέχονται κολλαγόνο, ελαστικές ίνες και λιπώδη κύτταρα. Λειτουργεί ως αποθήκη καυσίμου σε περίπτωση έλλειψης τροφής, σαν αποσβεστήρας κραδασμών σε πτώσεις ή χτυπήματα και σαν μονωτικό υλικό.

Γιατί γκριζάρουν τα μαλλιά μας

 Επιστήμονες από τη Βρετανία και τη Γερμανία κατόρθωσαν να λύσουν ένα μυστήριο που ταλανίζει την ανθρωπότητα αιώνες τώρα: γιατί γκριζάρουν τα μαλλιά μας με το πέρασμα του χρόνου.

 Αν και το γκριζάρισμα είναι αποδεκτό ως αναπόφευκτη συνέπεια της γήρανσης και για πολλούς αποτελεί ένδειξη σοφίας, μία νέα μελέτη αποκαλύπτει πως δεν έχει καμία σχέση με την σοφία, αλλά με την φθορά των θυλάκων των τριχών από το φυσικό οξυζενέ που όλοι διαθέτουμε! Η ανακάλυψη, που χαρακτηρίζεται ήδη αληθινό επίτευγμα, πιστεύεται ότι θα συμβάλλει στην επινόηση μιας μεθόδου για την αποφυγή του γκριζαρίσματος.

 Η όλη μελέτη έγινε στο εργαστήριο από επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο Μπράντφορντ και τα πανεπιστήμια του Μάιντς και του Λύντμπεκ, στη Γερμανία, με επικεφαλής τον δρα Κάριν Σάλροϊτερ, καθηγητή Κλινικής & Πειραματικής Δερματολογίας στο Μπράντφορντ.

 Όπως διαπίστωσαν οι ερευνητές, το γκριζάρισμα προκαλείται από την μαζική συσσώρευση υπεροξειδίου του υδρογόνου (κοινώς οξυζενέ!), που με τη σειρά της οφείλεται στην φθορά των θυλάκων των τριχών.Επακόλουθο της συσσώρευσης είναι να εμποδίζεται η σύνθεση της μελανίνης – της φυσικής χρωστικής ουσίας, η οποία προσδίδει στα μαλλιά μας το χρώμα τους.Η έρευνα δημοσιεύεται στην επιστημονική «Επιθεώρηση FASEB», την οποία εκδίδει η Ομοσπονδία των Αμερικανικών Εταιρειών Πειραματικής Βιολογίας.

Το πεπτικό σύστημα στον άνθρωπο

Ποια είναι τα καλά και κακά λιπαρά

 Το φαγητό όταν είναι λιπαρό είναι νόστιμο, όταν όμως είναι στεγνό και αλάδωτο, δεν τρώγεται με τίποτα. Tο ίδιο είναι ένα τηγανητό αυγό και το ίδιο είναι ένα βραστό; Όχι βέβαια. H νοστιμιά λοιπόν είναι ίσως ο βασικός λόγος που προσθέτουμε παραπάνω λάδι στο φαγητό ή στη σαλάτα μας. Ένας άλλος λόγος είναι ότι το λιπαρό φαγητό χορταίνει. Τα λιπαρά αργεί να τα πέψει ο οργανισμός, για αυτό, όταν δεν πετάμε το λίπος από το σουβλάκι ή την πέτσα από το κοτόπουλο, χορταίνουμε περισσότερο από ότι αν τρώγαμε σκέτο το κρέας τους. Ταυτόχρονα, όμως, η υπερκατανάλωση λιπαρών που κάνουμε σχετίζεται με τα καρδιαγγειακά νοσήματα, τον καρκίνο του εντέρου, τα προβλήματα της χοληδόχου κύστης αλλά και την παχυσαρκία. Για να μη μας φαίνεται λοιπόν το φαγητό άνοστο σαν "χόρτο", για να μην πεινάμε συνέχεια, αλλά και για να μην κινδυνεύουμε να αρρωστήσουμε, μια λύση υπάρχει: Να μάθουμε ποια είναι τα καλά και ποια τα κακά λιπαρά.

Το αλάτι και η σημασία του για επιβίωση και ποιότητα ζωής

 Το αλάτι, λόγω της σημασίας του για την επιβίωσή μας, κατά τη διάρκεια της ανθρώπινης ιστορίας, συχνά θεωρείται ως πολύτιμο αγαθό. Το αλάτι όμως απαιτείται, πάντοτε σε μικρές ποσότητες, από όλα τα πλάσματα της Γης. Συμμετέχει βασικά στη ρύθμιση του περιεχομένου σε νερό (ισορροπία υγρών) κάθε ζωντανού σώματος. Αλλά, καθώς η κατανάλωση αλατιού έχει αυξηθεί στο διαιτολόγιό μας, οι επιστήμονες οριοθετούν τους κινδύνους για την ανθρώπινη υγεία που συνδέονται με την υπερβολική πρόσληψη αλατιού (ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας συνιστά ότι πρέπει να καταναλώνουμε όχι περισσότερα από 1500- 2300 mg νατρίου (3750 - 5.750 mg άλατος) την ημέρα και ανάλογα με την ηλικία).

 Αλμυρά όμως είναι και τα συναισθηματικά δάκρυα του ανθρώπου, τα δάκρυα των θαλάσσιων χελωνών όταν βγαίνουν έξω από το νερό, τα δάκρυα του κροκόδειλου, ορισμένων άλλων ερπετών (θαλάσσια ινγκουάνα, θαλάσσια φίδια,), των καρχαριοειδών (καρχαρίας και σελάχια) και των θαλασσοπουλιών. Αλλά, αλμυρές είναι και οι σταγόνες που πέφτουν από τα αλμυρίκια, σε κάθε παραλία, το σούρουπο.

Μικρόβια και αντιβιοτικά

Τι είναι τα μικρόβια;

 Οι γιατροί ταξινομούν τα μικρόβια σε διάφορες ομάδες. Οι κοινές ομάδες των μικροβίων που προξενούν νοσήματα είναι τέσσερις και περιγράφονται παρακάτω.

Βακτήρια

 Τα είδη των βακτηρίων που υπάρχουν είναι πολλά και διαφορετικά, μερικά δε είναι χρήσιμα και προστατευτικά για τον άνθρωπο, καθώς γεννιούνται και αναπτύσσονται φυσικά στον ανθρώπινο οργανισμό για να τον προστατεύσουν – ιδιαίτερα στο έντερο και στον κόλπο. Ωστόσο, η μόλυνση με κάποια εξ αυτών ενδέχεται να προκαλέσει σοβαρά νοσήματα, όπως για παράδειγμα μηνιγγίτιδα, πνευμονία, φυματίωση κ.λπ. Εντούτοις, μια βακτηριακή λοίμωξη μπορεί να αντιμετωπιστεί με μια αγωγή αντιβιοτικών.

Ιοί

 Οι ιοί είναι εξίσου πολλοί και διαφόρων ειδών, ωστόσο είναι μικρότεροι και διαφορετικοί από τα βακτήρια. Τα περισσότερα κοινά και ήπια νοσήματα προκαλούνται από ιούς, όπως για παράδειγμα τα κρυολογήματα, ο βήχας, η γρίπη, ο πονόλαιμος, η ανεμοβλογιά και κάποια άλλα εξανθήματα. Είναι αστείο ότι οι γιατροί συνήθως διαγιγνώσκουν ένα «ιό», όμως στην πραγματικότητα οι περισσότερες λοιμώξεις οφείλονται σε μια ιογενή λοίμωξη.

 Οι περισσότερες ιογενείς λοιμώξεις δεν επιδέχονται αντι-ιικά φάρμακα (σε αντίθεση με τα αντιβιοτικά για τα βακτήρια). Ευτυχές είναι όμως το γεγονός ότι το ανοσοποιητικό σύστημα του σώματος καταπολεμά συνήθως το μεγαλύτερο μέρος των ιογενών λοιμώξεων σε διάρκεια μόλις λίγων ημερών. Η λήψη συμπτωματικής θεραπείας για τον πυρετό ή την καταρροή, όπως η παρακεταμόλη, είναι επαρκής για τις περισσότερες περιπτώσεις.

 Ωστόσο, ορισμένοι ιοί δεν καταπολεμώνται και ενδέχεται να είναι και πολύ σοβαροί. Ο ιός HIV αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα. Ορισμένα αντι-ιικά φάρμακα χρησιμοποιούνται για κάποιες λοιμώξεις – όπως τα αντιρετροϊκά φάρμακα για τη θεραπεία του HIV. Η ακυκλοβίρη και τα συναφή φάρμακα που χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία ορισμένων λοιμώξεων από τον ιό του έρπητα, αποτελούν ακόμη ένα παράδειγμα. Σε γενικές γραμμές τα αντι-ιικά φάρμακα δεν προκύπτουν από τον ιό του σώματος και συνήθως δρουν εμποδίζοντας τον ιό από τον πολλαπλασιασμό και κατ’ επέκταση ελέγχουν τόσο τον ιό όσο και τη μόλυνση που προκαλούν.

Μικρόβια του δέρματος

 Αποικίες βακτηρίων που ζουν στο δέρμα μας, βοηθούν το ανοσοποιητικό σύστημα να καταπολεμήσει τους παθογόνους μικροοργανισμούς και άλλες απειλές, σύμφωνα με νέα αμερικανική έρευνα που δημοσιεύθηκε στο Science.

 Η μελέτη του Εθνικού Ινστιτούτου Αλλεργίας και Μολυσματικών Ασθενειών (NIAID) των ΗΠΑ, έγινε σε πειραματόζωα και ενισχύει την επιστημονική γνώση για τον ρόλο των «καλών» βακτηρίων. 

 Η έρευνα, δείχνει ότι μερικές ασθένειες μπορεί να οφείλονται περισσότερο στην έλλειψη μικροβίων παρά στην αφθονία τους. Ειδικότερα για το δέρμα, αυτό δεν αποτελεί απλώς ένα φυσικό σύνορο έναντι των απειλών του περιβάλλοντος, αλλά ένα «φράκτη» προστασίας που φρουρείται από τα αβλαβή μικρόβια. 

 Είναι η πρώτη φορά που μία έρευνα αποδεικνύει ότι το μικροβίωμα του δέρματος παίζει προστατευτικό ρόλο, ανάλογο με αυτόν του μικροβιώματος του εντέρου. Μάλιστα η προστατευτική και αντιφλεγμονώδης δράση των «καλών» μικροβίων του δέρματος είναι σε σημαντικό βαθμό ανεξάρτητη από αυτήν των «καλών» μικροβίων του εντέρου. 

 Η νέα μελέτη φέρνει στο προσκήνιο ξανά τη χρόνια διαμάχη κατά πόσο η υπερβολική υγιεινή της σύγχρονης ζωής τελικά εξασθενεί το ανοσοποιητικό σύστημα του ανθρώπου.

Χειμερία νάρκη - Χειμέριος ύπνος

Τι είναι η χειμερία νάρκη;

 Είναι μια κατάσταση μακράς ύπνωσης. Την προτιμούν πολλά ζώα στη διάρκεια του χειμώνα, κυρίως εκείνα που ζουν... σε ψυχρά γεωγραφικά πλάτη.

 Ωστόσο, αρκετά θηλαστικά εύκρατων και αρκτικών περιοχών, όπως οι σκαντζόχοιροι, αλλά και πολλά ψάρια, ερπετά και αμφίβια, επίσης ναρκώνονται για τα καλά στη διάρκεια του χειμώνα.

Τι συμβαίνει στα ζώα κατά τη διάρκεια της χειμερίας νάρκης;

 Ο μεταβολισμός τους επιβραδύνεται και η θερμοκρασία του σώματός τους μειώνεται πολύ. Με τόσο αργό μεταβολισμό, το ζώο χρησιμοποιεί πολύ προσεκτικά τα αποθέματα λίπους του ώστε να μπορέσει να επιζήσει.

 Έτσι, η καρδιά ενός σκίουρου σε χειμερία νάρκη μπορεί να πέσει από τους 300 χτύπους το λεπτό στους 3!

 Η κατανάλωση οξυγόνου μπορεί να μειωθεί στο 2% του κανονικού και η θερμοκρασία του σώματός του από τους 37 βαθμούς Κελσίου στους 2.

 Συνήθως σε χειμερία νάρκη πέφτουν ζώα μεσαίου μεγέθους, επειδή έχουν μεγάλο απόθεμα τροφής, χωρίς όμως και μεγάλη επιφάνεια σώματος απ όπου να χάνουν θερμότητα.

 Για παράδειγμα, ένας βάτραχος σε μία παγωμένη λιμνούλα, μία χελώνα "θαμμένη" στη λάσπη ενός βάλτου, ένας σκίουρος κουλουριασμένος σαν μπάλα στο λαγούμι του, ένας λεμούριος στον κορμό ενός δέντρου. 

 Φανταστείτε μόνο πόσο αδυνατισμένα ξυπνάνε την άνοιξη.

Η ομορφιά των φθινοπωρινών φύλλων

 Οι Ινδιάνοι της Βορείου Αμερικής προσπάθησαν να εξηγήσουν τη μυστηριώδη ομορφιά των φθινοπωρινών φύλλων. Ο μύθος τους ισχυριζόταν ότι κάθε φθινόπωρο οι κυνηγοί στον ουρανό σκότωναν τη Μεγάλη Άρκτο. Καθώς χυνόταν το αίμα της, έλεγαν, πιτσιλούσε πολλά φύλλα και τα έβαφε κόκκινα, ενώ το λίπος που ξεπηδούσε από τη χύτρα του κυνηγού χρωμάτιζε κίτρινα άλλα φύλλα.

 Αυτή η εξήγηση πιθανώς να μην ικανοποιεί την περιέργειά σας για την υπερβολική ομορφιά των χρωμάτων του φθινοπώρου. Τι συμβαίνει πραγματικά σ’ αυτά τα χρωματιστά φύλλα; Γιατί μερικά γίνονται κόκκινα, άλλα κίτρινα ή πορτοκαλί ή μωβ και άλλα απλώς καφέ; Τι είναι εκείνο που κάνει το ίδιο δένδρο να παίρνει διάφορα χρώματα; Και γιατί μόνο μερικές περιοχές της γης απολαμβάνουν τα θεαματικά φθινοπωρινά θεάματα;

 Ίσως να εκπλαγείτε αν μάθετε ότι πολλά απ’ αυτά τα χρώματα υπάρχουν στα φύλλα σ’ όλη τη διάρκεια του θέρους! Απλώς δεν μπορείτε να τα δείτε. Η άφθονη ποσότητα της πράσινης χλωροφύλλης στα φύλλα στη διάρκεια του θέρους, καλύπτει τα άλλα χρώματα. Αλλά στη διάρκεια του φθινοπώρου κάτι συμβαίνει στη χλωροφύλλη των πλατύφυλλων δένδρων. Η διευκρίνιση αυτού του γεγονότος είναι απαραίτητη για να μάθει κανείς γιατί τα φύλλα αλλάζουν χρώμα.

Η καταγωγή και η εξέλιξη του ανθρώπινου γένους_1

  H ιστορία της καταγωγής και εξέλιξης του ανθρώπινου γένους γράφεται με τα απολιθωμένα απομεινάρια που συνεχώς ανακαλύπτονται από τους ερευνητές ανθρωπολόγους στα διάφορα μέρη της Γης. Κάθε καινούριο απολίθωμα προσθέτει και μια νέα σελίδα άγνωστη μέχρι σήμερα ή συμπληρώνει τα κενά μιας άλλης σελίδας από την ιστορία της καταγωγής και της εξέλιξης που δεν είχε καλά φωτισθεί με τις υπάρχουσες γνώσεις.

 Οι μελέτες των ζωικών οργανισμών που ζουν σήμερα δεν μας παρέχουν πληροφορίες γύρω από το είδος που διακλαδίζει μια εξελικτική γραμμή καταγωγής ή κάποιας γενομένης εξαφάνισης. Ούτε αυτοί οι οργανισμοί μας λένε πώς ένα είδος που υπάρχει σήμερα μετασχηματίζεται στην παρούσα μορφή του μέσα στα εκατομμύρια χρόνια της εξέλιξης του, μήτε ακόμη μας λένε ποιες ήταν οι ενδιάμεσες μορφές από αυτές που παρουσιάζονται σήμερα.

 Για τους λόγους αυτούς τα απολιθώματα αποτελούν τα μοναδικό αποδεικτικά στοιχεία της προϋπάρχουσας ζωής και της σύνδεσης της με τους σημερινούς ζώντες οργανισμούς.

 Είναι αλήθεια ότι τα απολιθώματα της ανθρώπινης εξέλιξης είναι ακόμη σε τμήματα, παρά το γεγονός ότι τις τελευταίες δεκαετίες έχουν πραγματοποιηθεί ανακαλύψεις μεγάλης σπουδαιότητας και ακόμη απολιθώματα από τα πρώτα στάδια της ανθρώπινης εξέλιξης δεν είναι και τόσο ευδιάκριτα από εκείνα των προγόνων του σημερινού γορίλλα και χιμπατζή.

(Ας δούμε, λοιπόν, στη συνέχεια την ιστορία της καταγωγής και εξέλιξης του ανθρώπου
σύμφωνα με όσα υποστηρίζει η Θεωρία της Εξέλιξης...)

Η καταγωγή και η εξέλιξη του ανθρώπινου γένους_2

  Οι πρώτοι πρόγονοι ανθρωποειδών πιθήκων (Πογγίδες, Pongidae) είναι πολύ πιθανό να υπήρξαν μεταξύ μιας ομάδας ζώων γνωστών σαν Δρυοπίθηκοι (Dryopithecines), που αντιπροσωπεύονται από ένα μεγάλο αριθμό απολιθωμάτων τα οποία χρονολογούνται από 10 μέχρι 25 εκατομμύρια χρόνια πριν και έχουν βρεθεί στην Ευρώπη, Ασία και Αφρική. Οι απολιθωμένες μορφές των Δρυοπιθήκων παρουσιάζουν είδη με διαστάσεις από το μικρό χιμπατζή μέχρι το μεγάλο γορίλλα. Των δειγμάτων αυτών τα δόντια είναι πολύ όμοια με εκείνα των σύγχρονων ανθρωποειδών πιθήκων, ενώ το σχήμα και οι αναλογίες των ποδιών τους είναι πολύ όμοια με εκείνα των σημερινών πιθήκων. H μετακίνηση των Δρυοπιθήκων δεν ήταν όπως αυτή των εξελιγμένων ανθρωποειδών πιθήκων π.χ. αιώρηση στα κλαδιά, ημιόρθια και όρθια στα δύο πόδια, αυτός ο τρόπος μετακίνησης εμφανίστηκε αργότερα μάλλον.

 Μια μορφή Δρυοπιθήκων, γνωστή αρχικά από σιαγώνες και δόντια απολιθωμένα και που χρονολογήθηκαν γύρω στα 14 εκατομμύρια χρόνια, βρέθηκε στην Ινδία και την Αφρική. Οι Δρυοπίθηκοι αυτοί είναι γνωστοί σαν Ραμαπίθηκοι. Οι οργανισμοί αυτοί ήσαν μάλλον μικροί — περίπου στο μέγεθος ενός μικρού παιδιού ηλικίας 5 ή 6 ετών — και είχαν μικρότερο ρύγχος από τους άλλους Δρυοπίθηκους. Το γεγονός ότι είχαν μικρά δόντια μάς βεβαιώνει ότι οι βραχίονες και τα άκρα χέρια χρησιμοποιούντο αντί δοντιών προς εκδήλωση οργής και άμυνας. H χρησιμοποίηση των βραχιόνων και άκρων χεριών για τέτοιους σκοπούς προϋποθέτει ότι ο Ραμαπίθηκος μπορεί να περπατούσε και όρθιος.
 Αυτό το σκεπτικό οδήγησε μερικούς ανθρωπολόγους να ταξινομήσουν το Ραμαπίθηκο στην οικογένεια των ανθρώπων (Ανθρωπίδες, Anthropidae) παρά με τους ανθρωποειδείς πιθήκους (Πογγίδες, Pongidae). H γεωλογική έρευνα ορισμένων αποθέσεων του Ραμαπίθηκου και απολιθωμένων ζώων και φυτών που βρέθηκαν μεταξύ των υπολειμμάτων του, φανερώνουν μια ευρύτερη εξάπλωση κατοίκησης αυτού σε ήρεμους ποταμούς, περιστοιχιζόμενους από τροπικά δάση και λειβάδια. Για το Ραμαπίθηκο πιθανολογείται ότι μπορεί να υπήρξε στην κύρια γραμμή καταγωγής του ανθρώπου και μερικοί ανθρωπολόγοι τοποθετούν αυτόν σαν ένα των πρώτων μελών της οικογένειας του ανθρώπου.

 H ταξινόμηση του Ραμαπίθηκου σαν ένα ανθρώπινο ον αμφισβητείται από μερικές αυθεντίες σε θέματα ταξινόμησης και τοποθετούν αυτόν με τους ανθρωποειδείς πιθήκους ενώ βλέπουν αυτόν σαν ένα Δρυοπίθηκο μη έχοντα ειδικές ομοιότητες με τους μετέπειτα ανθρώπους. H συζήτηση πιθανόν να συνεχισθεί μέχρις ότου περισσότερο βρεθούν συμπληρωμένα δείγματα του Ραμαπίθηκου.

 H ταξινόμηση του Ραμαπίθηκου είναι περισσότερο περιπεπλεγμένη επειδή, εάν ο Ραμαπίθηκος θεωρηθώ σαν ένα ανθρώπινο ον, τότε ο διαχωρισμός ανθρώπου και ανθρωποειδών πιθήκων θα μπορούσε να έχει γίνει από 14 μέχρι 20 εκατομμύρια χρόνια πριν. Αυτό έρχεται σε αντίθεση με την πίστη που βασίζεται σε άλλες μαρτυρίες ότι ο διαχωρισμός πραγματικά επέρχεται πάρα πολύ πρόσφατα από 5 μέχρι 10 εκατομμύρια χρόνια πριν.

Η καταγωγή και η εξέλιξη του ανθρώπινου γένους_3

  Απαντήσεις στα ερωτήματα γύρω από τα περισσότερο πρωτόγονα όντα δεν μπορούν να δοθούν γιατί υπάρχει ένα μεγάλο κενό 3 μέχρι 4 εκατομμυρίων χρόνων στις Γεωλογικές αποδείξεις πριν από το επόμενο ανθρώπινο απολιθωμένο ον βρεθεί στις κατώτερες Πλειοκαινικές αποθέσεις στη Κένυα και την Αιθιοπία.

 Το περισσότερο αξιοσημείωτο δείγμα που είχε επιστημονικά περιγραφεί, είναι ο Australopithecus afarensis που είναι περισσότερο γνωστό ως «Λούση». Τη «Λούση» ανακάλυψε ο Dr. Jahansen στην έρημο Αφάρ της Αιθιοπίας, κοντά στην Ερυθρά θάλασσα και σε γεωλογικά στρώματα που προσδιορίστηκαν ακριβώς σε 3,5 εκατομμύρια χρόνια παλαιότητας.

 H «Λούση» είναι ένα καταπληκτικό δείγμα από πολλές απόψεις. Πρόκειται για το περισσότερο συμπληρωμένο δείγμα πριν από το Homo sapiens που έχει βρεθεί μέχρι σήμερα και περιλαμβάνει γύρω στα 60 τμήματα οστών, που αντιπροσωπεύουν κομμάτια από το κρανίο, την κάτω γνάθο, τους βραχίονες, τα πόδια, τη λεκάνη, τις πλευρές και τους σπόνδυλους.

 H «Λούση» είναι αξιοσημείωτα ανθρώπινης κατασκευής. Το περισσότερο σημαντικό είναι ότι αυτή είχε όρθια στάση όπως μια σύγχρονη γυναίκα. H κάτω γνάθος και τα δόντια της είναι ανθρώπινα, δυστυχώς όμως τα λίγα οστά του κρανίου που υπάρχουν δεν μας επιτρέπουν να γνωρίζουμε ούτε το σχήμα αλλά ούτε το μέγεθος του κρανίου. Για το σώμα της γνωρίζουμε ότι ήταν μικρών διαστάσεων και όταν πέθανε ήταν πολύ αναπτυγμένη. Το ύψος της ήταν περίπου 1 μέτρο και το βάρος της πιθανόν από 22 μέχρι 30 κιλά, βέβαια το αρσενικό του είδους της θα ήταν πολύ περισσότερο.

 H «Λούση» και οι συγγενείς της ήσαν σύγχρονοι με μερικά άλλα ανθρώπινα όντα ονομαζόμενα Australopithecus africanus που έχουν χαρακτηρισθεί ότι αποτελούν πρόγονους του γένους Homo. Από αυτά τα όντα φαίνεται δυνατόν ότι το είδος της «Λούση» αντιπροσωπεύει το τέλος μιας γραμμής διασταυρουμένων πληθυσμών Πρωτευόντων οργανισμών που εξελικτικά ευρίσκοντο κοντά στον Άνθρωπο και επεκτείνονταν πίσω στο Πλειόκαινο πλησίον των Ramapithecus και των συγγενών του.

 Δεν αποκλείεται οι πρόγονοι της «Λούση» να έχουν δώσει το ξεκίνημα σε αμφότερους τους μετέπειτα Australopithecus και προς το Homo. Μερικά από τα δόντια και τις γνάθους, απολιθωμένα δείγματα αυτής της εποχής, είναι επίσης αρκετά όμοια προς εκείνα των συγχρόνων ανθρώπων. Το γεγονός αυτό οδήγησε μερικούς από τους παλαιοανθρωπολόγους να πιστεύουν ότι ένα προγονικό είδος του Homo ήδη υπήρξε από τότε και μπορεί να ήταν υπεύθυνο για την κληροδότηση του είδους «Λούση».

 Στη συνέχεια μια μεγάλη συλλογή απολιθωμένων ανθρώπινων όντων που βρέθηκαν στη Δυτική και Ανατολική Αφρική και χρονολογήθηκαν από 1 μέχρι 4 εκατομμύρια χρόνια πριν, μας έκανε γνωστούς τους Αυστρολοπίθηκους.

 Δύο ευδιάκριτες μορφές Αυστραλοπιθήκων είναι γνωστές, η μικρότερη μορφή που είναι γύρω στα 1,30 μέτρα ύψος και 30 κιλά βάρος και η μεγαλύτερη μορφή με ύψος γύρω στα 1,50 μέτρα και βάρος γύρω στα 50 κιλά. H μικρότερη μορφή χαρακτηρίζεται ως Gracile ενώ η μεγαλύτερη ως Robustus.

 Σύμφωνα με μερικούς ανθρωπολόγους η Robustus μορφή είναι το αρσενικό ενώ η Gracile μορφή είναι το θηλυκό του ίδιου είδους. H θέση τους στην ανθρώπινη εξέλιξη έχει δημιουργήσει πολλά προβλήματα και αβεβαιότητες. Υπάρχει η αντίληψη, ότι η μικρότερη μορφή των Αυστραλοπιθήκων — Gracile — αποτελείται από δύο είδη: Australopithecus africanus και το πρωτόγονο Australopithecus afarensis — μερικοί ανθρωπολόγοι πιστεύουν ότι ο A. afarensis είναι μια προηγούμενη μορφή του A. Africanus και συνεπώς αναγνωρίζουν ένα μόνον είδος — και η μεγαλύτερη μορφή αυτών — Robustus — αποτελείται από δύο ταυτόχρονα είδη, τον Australopithecus robustus και Australopithecus bosei. Χρονικά οι μικρότερες μορφές των Αυστραλοπιθήκων προηγούνται από εκείνες που είναι μεγαλύτερες.

 Υπάρχουν ενδιαφέρουσες διαφωνίες γύρω από το πώς οι δύο μορφές των Αυστραλοπιθήκων συσχετίζονται μεταξύ τους. Έχουν προταθεί τέσσερες δυνατότητες σχετικά με τον A. africanus ο οποίος θα μπορούσε να είναι στην κύρια γραμμή της ανθρώπινης καταγωγής, στην κύρια γραμμή καταγωγής του Αυστραλοπίθηκου Robustus, σε αμφότερες τις γραμμές καταγωγής — στην περίπτωση αυτή ο A. africanus θα μπορούσε να χωρισθεί σε δύο είδη, ή σε καμιά γραμμή καταγωγής — στην περίπτωση αυτή ο A. africanus θα μπορούσε να είναι μακριά επάνω σε δικό του κλάδο εξέλιξης.

 Κάθε μια από τις τέσσερες αυτές πιθανότητες έχει τους δικούς της οπαδούς. Πάντως χωρίς αμφιβολία οι μικρότεροι Αυστραλοπίθηκοι είναι φανερά ευδιάκριτοι από τους μεγαλύτερους.

 Από τα ίχνη της φθοράς των δοντιών υποστηρίζεται ότι ο A. africanus περιελάμβανε στο διαιτολόγιο του κρέας, ενώ οι A. robustus και A. bosei όχι. Υπάρχει ακόμη μαρτυρία ότι οι δύο μορφές των Αυστραλοπιθήκων προτιμούσαν κάπως διαφορετικά περιβάλλοντα. O Gracile τύπος προτιμούσε χέρσες, χλοώδεις σαβάννες, ενώ ο Robustus τύπος προτιμούσε πολύ υγρό περιβάλλον με υψηλή βλάστηση. Όποια και αν είναι η θέση των Αυστραλοπιθήκων στην ανθρώπινη εξέλιξη, είναι φανερό ότι η Robustus μορφή έχει εξαφανισθεί γύρω στο 1 εκατομμύριο χρόνια πριν.

Η καταγωγή και η εξέλιξη του ανθρώπινου γένους_4

 H περίοδος από 2,2 μέχρι 1,6 εκατομμύρια χρόνια πριν έχει να παρουσιάσει έναν αριθμό απολιθωμάτων που είναι αντιπροσωπευτικά για το δικό μας γένος Homo και που τοποθετούνται στην κύρια γραμμή της ανθρώπινης καταγωγής. Πρόκειται για τα απολιθώματα του Homo habilis. O αντιπρόσωπος αυτός ήταν ένα μεγαλύτερο ον από τον A. africanus, κατά μέσο όρο ζύγιζε 45 κιλά σε σύγκριση με τα 30 του A. africanus, και όπως φαίνεται με αυτόν η ανθρώπινη εξελικτική γραμμή έχει ήδη αρχίσει να αναπτύσσει τον ευδιάκριτο και μεγάλο εγκέφαλο. O H. habilis έχει μια κρανιακή χωρητικότητα που κυμαίνεται από 500 μέχρι 750 κυβ. εκατ. Βέβαια ο H. habilis είναι ο μεγάλος κατασκευαστής λίθινων εργαλείων στα οποία φαίνεται καθαρά η επιδεξιότητα του κατασκευαστή.

Εξέλιξη

 H «Λούση» ή Australopithecus afarensis φαίνεται να είναι ο πιο μακρινός γενάρχης του σύγχρονου ανθρώπου αλλά και του αυστραλοπίθηκου. 

 Τον Homo habilis διαδέχεται ο Homo erectus, που έζησε κατά την περίοδο από 1,6 μέχρι 0,6 εκατομμύρια χρόνια πριν. To κρανίο του H. erectus γίνεται περισσότερο ανθρώπινο, το μέτωπο ορθώνεται, το πρόσωπο, οι γνάθοι και τα δόντια γίνονται μικρότερα. O H. erectus ήταν μεγαλύτερος από τον H. habilis, ζύγιζε περίπου 55 κιλά και η κρανιακή χωρητικότητα κυμαινόταν από 750 μέχρι 1200 κυβικά εκατοστά, σε σύγκριση με 1000 μέχρι 2000 κυβ. εκατ. του Homo sapiens. Οι μελέτες των οστών των κάτω άκρων έδειξαν ότι ο Homo erectus είχε μεγάλη ικανότητα να περπατάει όρθιος και οι αντίστοιχες των άνω άκρων έδειξαν ότι τα χέρια του ήταν ικανά για πάρα πολύ ακριβείς μικροχειρισμούς αντικειμένων. 

 O H. erectus είχε διαφορές με τους προγόνους του όχι μόνο στη μορφολογία αλλά ακόμη και στις προσαρμογές του. Έκανε μεγάλες προόδους στην κατασκευή των εργαλείων, στο κυνήγι μεγάλων ζώων και στη χρήση της φωτιάς και πιθανόν στο ντύσιμο του. Οι πρόοδοι αυτοί του επέτρεψαν να εισχωρήσει στις εύκρατες περιοχές της Ευρώπης και της Ασίας.

 O H. erectus ήταν συνεπώς ένα πάρα πολύ επιτυχημένο είδος το οποίο ήλθε να καταλάβει τροπικές και εύκρατες περιοχές της Ευρασίας και της Αφρικής. Καθώς αυτός αντιμετώπιζε διάφορες περιβαλλοντικές συνθήκες, το είδος διαφοροποιείται σε μια σειρά από γεωγραφικούς τύπους που ονομάστηκαν Γεωγραφικά υποείδη.

 Πάρα πολλά ευρήματα του H. erectus έχουν συγκεντρωθεί από την Αφρική, Ιάβα, Κίνα και την Ευρώπη. Μετά από ένα μακρύ δρόμο εξέλιξης, κάπου ο H. erectus έδωσε το ξεκίνημα σε κάποια πρωτόγονη μορφή του H. sapiens. Γύρω στις 600 χιλιάδες χρόνια πριν, φαίνεται ότι η μετάβαση από τον H. erectus στον H. Sapiens είχε ήδη προχωρήσει.

 Πάρα πολλοί επιστήμονες ερευνητές τοποθετούν τα πρώτα μέλη του δικού μας είδους σε ένα αρχικό υποείδος γνωστό σαν Homo sapiens neanderthalensis. Δείγματα από το υποείδος αυτό έχουν ανακαλυφθεί από πολλές μεριές σε ολόκληρο τον Παλαιό Κόσμο — Ευρασία, Αφρική —αν και τα περισσότερα απολιθώματα των πιο καλά διατηρημένων δειγμάτων προέρχονται από την Ευρώπη και τη Μέση Ανατολή το όνομα του υποείδους προέρχεται από μια περιοχή της Γερμανίας —Νεάντερνταλ— όπου βρέθηκε το πρώτο απολιθωμένο δείγμα ανθρώπινου κρανίου, το έτος 1856.

 Οι πιο σημαντικές διαφορές μεταξύ του H. erectus και H. s. neanderthalensis αναφέρονται στο σχήμα του κρανίου και στους τρόπους προσαρμογής αυτών στα περιβάλλοντα τους. Το κρανίο του H. s. neanderthalensis έχει μεγάλους γνάθους, μεγάλες οφθαλμικές κόγχες και ογκώδη υπερόφρυα τόξα τα οποία εκτείνονται συνεχόμενα κατά μήκος του μετώπου, ακριβώς όμοια με τα υπερόφρυα τόξα του H. erectus. Καίτοι το μετωπικό οστό του H. s. neanderthalensis παραμένει χαμηλό, το εγκεφαλικό περιεχόμενο του κρανίου είναι πολύ περισσότερο από εκείνο του H. erectus. H κρανιακή χωρητικότητα του H. s. neanderthalensis ήταν κατά μέσο όρο γύρω στα 1600 κυβ. εκατ., δηλαδή ο εγκέφαλος του H. s. neanderthalensis ήταν 60% μεγαλύτερος από εκείνον του H. erectus και ακόμη κάπως μεγαλύτερος από εκείνον του σύγχρονου ανθρώπου.

 Τα λίθινα εργαλεία του H. s. neanderthalensis ήταν περισσότερο σύνθετα από εκείνα του H. erectus, τα οποία προφανώς δείχνουν ότι το ανθρώπινο αυτό υποείδος έκανε εξειδικευμένα εργαλεία για διαφορετικές εργασίες. Για τον Νεάντερταλ υπάρχουν πολλές μαρτυρίες ότι είναι ο πρώτος που χρησιμοποίησε τη συμβολική συμπεριφορά. Μερικές ευρωπαϊκές σπηλιές περιέχουν τους σκελετούς από τις αρκούδες των σπηλαίων, τοποθετημένες σε ειδικές κατασκευές λίθινων κουτιών, μεταξύ των εργαλείων του Νεάντερταλ.

 Επιπλέον, οι Νεάντερταλ φαίνεται ότι έθαβαν τους νεκρούς τους, ή τουλάχιστον κάποιους από αυτούς. Σε μερικές περιπτώσεις οι Νεάντερταλ άφηναν στους τάφους λουλούδια και κρέας αφιερώνοντας τα στους νεκρούς τους. Αυτή η συμπεριφορά έχει ερμηνευθεί σαν ένδειξη μιας θρησκευτικής φροντίδας για το θάνατο μεταξύ του δικού του είδους και των ζώων τα οποία οι Νεάντερταλ κυνηγούσαν.

 Είναι γεγονός ότι μερικοί ανθρωπολόγοι υποστηρίζουν ότι αυτός ο τύπος της συμβολικής συμπεριφοράς θα μπορούσε να έχει ανάγκη από την παρουσία μιας σύνθετης γλώσσας — διαλέκτου — μεταξύ των ανθρώπων του Νεάντερταλ, μιας γλώσσας η οποία θα μπορούσε, όπως φαίνεται, να έχει ξεκινήσει να αναπτύσσεται στον H.erectus. H άποψη αυτή αμφισβητείται από άλλους ανθρωπολόγους οι οποίοι πιστεύουν ότι οι Νεάντερταλ ήταν ανατομικά ανίκανοι να ομιλούν.

 Σε κάποια περίπτωση, ο Νεάντερταλ ήταν όχι μόνον ένας κάτοικος τροπικών και εύκρατων περιοχών του Παλαιού Κόσμου αλλά ήταν ικανός, κατά τον πρώτο καιρό της ανθρώπινης εξέλιξης, να προσαρμόζεται σε αρκτικά περιβάλλοντα. Οι Νεάντερταλ έζησαν στην Ευρώπη κατά τη διάρκεια της εποχής των Παγετώνων. Οι Παγετώνες προχώρησαν προς τα Δυτικά μέχρις εκεί που είναι σήμερα η εύκρατη Ευρώπη. Στις περιοχές αυτές πολλοί Νεαντερτάλιοι καταυλισμοί έχουν βρεθεί να περιέχουν τα οστά των ζώων και τη γύρη των φυτών που είναι χαρακτηριστική των αρκτικών κλιμάτων.

Η καταγωγή και η εξέλιξη του ανθρώπινου γένους_5

 Μεταξύ 35 και 40 χιλιάδες χρόνια πριν από σήμερα η Γεωγραφική Φυλή του H.s.neanderthalensis η οποία κατοίκησε την Ευρώπη — συχνά αναφέρεται και σαν οι κλασικοί Νεάντερταλ — ξαφνικά μάλλον αντικαθίστανται από τους ανθρώπους του Κρό-Μανιόν (Cro-Magnon) που ονομάστηκαν έτσι από το πρώτο εύρημα στην ομώνυμη περιοχή της Γαλλίας. Οι άνθρωποι του Κρό-Μανιόν αντιπροσωπεύουν μια πρώτη φυλή του σύγχρονου υποείδους Homo sapiens sapiens — είναι το υποείδος που ανήκουν τα σημερινά ανθρώπινα όντα. Στη Μέση Ανατολή, εξάλλου, η μετάβαση από το H. s. neanderthalensis στον Homo sapiens sapiens φαίνεται να έχει προχωρήσει πάρα πολύ αργά και συνεχώς, κάτι αντίθετο από ό,τι έγινε στην Ευρώπη. Αυτή η φανερή διαφορά στο ρυθμό της μετάβασης έχει οδηγήσει μερικούς ανθρωπολόγους να προτείνουν ότι ο H. s. sapiens έχει αναπτυχθεί πρώτα στη Μέση Ανατολή και μετά μετακινήθηκε στον Παλαιό Κόσμο ακολουθώντας δρόμους όπως φαίνονται στο πιο κάτω σχήμα. Με τον τρόπο αυτό προτείνεται ότι καθώς οι πληθυσμοί του H. s. sapiens επεκτείνονταν αυτοί προκαλούσαν την εξαφάνιση των πληθυσμών του H. s. neanderthalensis.

 Άλλοι ειδικοί στο είδος αυτό υποστηρίζουν ότι οι διαφορές στο ρυθμό μετάβασης είναι μόνο φαινομενικές που προκαλούνται από την έλλειψη πληροφοριών για την κρίσιμη χρονική περίοδο και για τις κρίσιμες τοποθεσίες. Από μαρτυρία κυρίως αρχαιολογική, υποστηρίζεται ότι η μετάβαση από τον H. s. neanderthalensis στον H. s. sapiens έλαβε χώρα δια μέσου ολοκληρωμένων σειρών των πρώτων υποειδών. Πάντως όποιος και να ήταν ο τρόπος μετάβασης μεταξύ των δύο αυτών υποειδών είναι γεγονός ότι ο H. s. sapiens φαίνεται να ήταν καλά εγκατεστημένος στον Παλαιό Κόσμο γύρω στις 35 μέχρι 40 χιλιάδες χρόνια πριν.

 Οι μεγαλύτερες διαφορές μεταξύ του H. s. neanderthalensis και H. s. sapiens βρέθηκαν στα κρανία, στην κουλτούρα και στη γεωγραφική εξάπλωση τους. Οι σιαγόνες και τα δόντια του H. s. sapiens είναι μικρότερα από εκείνα του H. s. neanderthalensis και τα υπερόφρυα τόξα έχουν περιορισθεί σε πολύ μικρές εξάρσεις. Το μετωπικό οστό των σύγχρονων ανθρώπων είναι πολύ υψηλότερο από του H. s. neanderthalensis και ολόκληρη η εγκεφαλική κοιλότητα είναι πάρα πολύ σφαιρική. Τέλος, το σύγχρονο υποείδος έχει ένα πηγούνι στην κάτω γνάθο που λείπει από το H. s. neanderthalensis και φυσικά από τα προηγούμενα ανθρώπινα όντα.

 H κουλτούρα του H. s. sapiens έγινε τεχνολογικά και κοινωνικά πολύ σύνθετη, από αυτή που υπήρξε στους H. s. neanderthalensis και καταυτόν τον τρόπο η πρόοδος επιφέρει νέες εφαρμογές για την προσαρμογή στα περιβάλλοντα που αντιμετωπίζει. O H. s. sapiens είναι ο πρώτος άνθρωπος που κινήθηκε προς το Νέο Κόσμο — Βόρεια και Νότια Αμερική —. H μετακίνηση του εκεί πιστεύεται ότι πραγματοποιήθηκε από 20 μέχρι 30 χιλιάδες χρόνια πριν.

 Τα σημερινά ανθρώπινα όντα —οι σκελετοί των οποίων παραμένουν ουσιαστικά χωρίς αλλαγές τα τελευταία 40 χιλιάδες χρόνια —είναι βιολογικά τελείως διαφορετικά από τους πρώτους προγόνους τους, στο ανάστημα του σώματος, στην όρθια στάση και βάδισμα, στην επιδεξιότητα των χεριών, στο μέγεθος του εγκεφάλου και σε πολλούς άλλους χαρακτήρες.

 Το συμβάν που σημάδεψε την ανθρώπινη εξέλιξη ήταν χωρίς αμφιβολία, η δημιουργία της κουλτούρας σαν ένα πρωταρχικό μέσο αντιμετώπισης του περιβάλλοντος. H κουλτούρα βοήθησε το ανθρώπινο είδος, στην αργή πορεία της εξέλιξης του να αλλάξει το γενετικό δυναμικό του και έτσι να αντιμετωπίσει τις απαιτήσεις του περιβάλλοντος. H κουλτούρα προνόησε τα μέσα, με τα οποία άνδρες και γυναίκες θα μπορούσαν να προσαρμοσθούν στο περιβάλλον γρήγορα και απευθείας ή θα μπορούσαν να αναζητούν περιβάλλον που θα τους εξυπηρετεί. Στους πρώτους καιρούς της κουλτούρας τα γυμνά σώματα προστατεύονται στα θερμαινόμενα με φωτιά καταφύγια, τα χέρια τους γινόντουσαν ένα ισχυρό όργανο όταν κρατούσαν ένα ρόπαλο. Αργότερο έγινε η συλλογή σπόρων, η σπορά τους, ο θερισμός και η συγκομιδή τους.

 Το περισσότερο σημαντικό είναι η μεταβίβαση της κουλτούρας από γενιά σε γενιά διαμέσου της γλώσσας, η οποία πραγματικό οδήγησε σε μια υπέρ-επιταχυνόμενη βαθμίδα αλλαγής, όπως συμβαίνει με τη χιονοστιβάδα που στην κάθοδο της αυξάνει συγχρόνως και στη μάζα και στην ταχύτητα.

 Έτσι λοιπόν βλέπουμε, τη φωτιά στο τζάκι πρώτα με ξύλο, μετά με ορυκτό καύσιμο και τέλος με πυρηνικά καύσιμα. Το ρόπαλο γίνεται δόρυ, μετά τόξο με βέλη, στη συνέχεια όπλο, πολυβόλο, βόμβα, πυρηνική κεφαλή, κατευθυνόμενος πύραυλος. H σπορά και η συγκομιδή γίνεται σύγχρονη αγροτική βιομηχανία. Οι παραγωγές συνεχώς βελτιώνονται με επαναλαμβανόμενες εκτροφές και διασταυρώσεις φυτών και ζώων. Στο δικό μας αιώνα, η δυνατότητα του ανθρώπινου είδους να ελέγχει το περιβάλλον έχει γίνει τόσο μεγάλη ώστε απρόσεκτη ή υπερβολική εκμετάλλευση του, οδηγεί σε παγκόσμια και συχνά χωρίς επιστροφή υποβάθμιση και καταστροφή.

(Προέλευση και των 5 τμηματικών δημοσιεύσεων: από άρθρο
στο http://www.physics4u.gr του K. Ζαφειράτου, καθηγητή στο Παν/μιο Αθηνών)

Άνδρες και γυναίκες δεν βλέπουν το ίδιο...

Η τεστοστερόνη ενδεχομένως να «θολώνει» την όραση των ανδρών, υποστηρίζουν οι Αμερικανοί επιστήμονες

 Αν έχετε βγει για ψώνια με το έτερόν σας ήμισυ τότε σίγουρα το έχετε διαπιστώσει: οι άνδρες βλέπουν τα χρώματα με διαφορετικό τρόπο από ό,τι οι γυναίκες. Αυτό ακριβώς έδειξε και νέα μελέτη των ειδικών του Πανεπιστημίου City της Νέας Υόρκης (CUNY).

 Ο λόγος για τον οποίο συμβαίνει αυτό, εξηγούν οι ερευνητές, βασίζεται στον διαφορετικό τρόπο με τον οποίο επεξεργάζεται τα χρώματα ο ανδρικός και ο γυναικείος εγκέφαλος. Το πορτοκαλί χρώμα για παράδειγμα, φαντάζει πιο κοκκινωπό στους άνδρες από ό,τι στις γυναίκες. Και φυσικά οι διαφορές δεν τελειώνουν εκεί: το γρασίδι λαμβάνει μια πιο κιτρινωπή απόχρωση στα μάτια των ανδρών, σε σχέση με την ξεκάθαρη πρασινωπή απόχρωση που έχει στα μάτια των γυναικών.

 Από τα πειράματα των ειδικών φάνηκε ότι οι άνδρες αδυνατούν να αντιληφθούν λεπτές διαφορές στις αποχρώσεις του κίτρινου, του πράσινου και του μπλε. Μπορεί η χρωματική απόκλιση να είναι ανεπαίσθητη, αλλά αυτό δεν παύει να σημαίνει ότι οι γυναίκες είναι μάλλον πιο κατάλληλες για επαγγέλματα όπου η επιλογή του χρώματος είναι ιδιαίτερα σημαντική π.χ. του χρωματολόγου σε κομμωτήριο.

Η σημασία του νερού για τον άνθρωπο

Γεροντική άνοια - Νόσος Αλτσχάιμερ

Παλαιότερα ο όρος Γεροντική Άνοια ήταν πολύ συνηθισμένος. Σήμερα έχει σχεδόν εγκαταλειφθεί και χρησιμοποιούμε τον όρο νόσος Αλτσχάιμερ.

 Είναι η Νόσος Αλτσχάιμερ η πιο συχνή μορφή Άνοιας;

 Ο όρος Άνοια είναι γενικός όρος. Σήμερα, αναγνωρίζουμε 100 είδη άνοιας εκτός από τη νόσο Αλτσχάιμερ. Η νόσος Αλτσχάιμερ είναι η συχνότερη μορφή άνοιας (60 % του συνόλου) από την οποία πάσχουν 150.000 άνθρωποι στην Ελλάδα, 6.000.000 στην Ευρώπη και 26.000.000 σ’ όλο τον κόσμο.

Μπορεί κάποιος κάτω από τα 60 να πάσχει από τη νόσο Αλτσχάιμερ;

 Η νόσος Αλτσχάιμερ εκδηλώνεται συνήθως σε άτομα ηλικίας άνω των 65 ετών, ενώ είναι πολύ σπάνια σε ηλικίες μικρότερες των 50 ετών.

 Είναι η απώλεια της μνήμης φυσιολογικό και αναμενόμενο σύμπτωμα του γήρατος;Στο παρελθόν, ήταν κοινή η πεποίθηση ότι η απώλεια μνήμης είναι φυσιολογική συνέπεια του γήρατος. Δεν είναι σπάνιες οι περιπτώσεις ανθρώπων που εκ των υστέρων εκτιμούμε ότι έπασχαν από νόσο Αλτσχάιμερ. Τα άτομα αυτά, δεν έτυχαν ιατρικής παρακολούθησης, ακριβώς επειδή θεωρήθηκε από τους οικείους τους ότι απλά γέρασαν και “τα έχασαν”. Αν και εξακολουθούν να γίνονται έρευνες σχετικά με το θέμα, φαίνεται ότι στη φυσιολογική διεργασία γήρανσης εμπεριέχονται και οι δυσκολίες μνήμης. Το επίπεδο όμως των μνημονικών λειτουργιών στους μη ανοϊκούς ηλικιωμένους είναι επαρκώς υψηλό, επιτρέποντάς τους να βιώνουν την καθημερινότητα τους χωρίς ιδιαίτερα λειτουργικά προβλήματα. Αντίθετα, η λειτουργικότητα των ασθενών με νόσο Αλτσχάιμερ εκπίπτει σημαντικά και σταθερά.

Ανακαλύφθηκε μηχανισμός φωτοσύνθεσης για πρώτη φορά σε ζώο

Οι κηπουροί τη μισούν θανάσιμα, οι εντομολόγοι όμως τη θαυμάζουν: η μελίγκρα όπως φαίνεται δεν τρέφεται μόνο με τους χυμού της τριανταφυλλιάς σας. Τρέφεται και με τη λιακάδα, αφού είναι το πρώτο ζώο στο οποίο ανακαλύπτεται ένας υποτυπώδης μηχανισμός φωτοσύνθεσης.

 Η φωτοσύνθεση, η διαδικασία που αξιοποιεί την ενέργεια του ήλιου για την παραγωγή σακχάρων από διοξείδιο του άνθρακα και νερό, είναι χαρακτηριστικό των φυτών, των κυανοβακτηρίων και λίγων ειδών μυκήτων.

 Όλοι αυτοί οι οργανισμοί παράγουν καροτενοειδή, ουσίες με έντονα χρώματα που αποτελούν εξαρτήματα του φωτοσυνθετικού μηχανισμού. Μάλιστα πολλά ζώα, συμπεριλαμβανομένου του ανθρώπου, προσλαμβάνουν φυτικά καροτενοειδή μέσω της διατροφής και τα χρησιμοποιούν για τη λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος και τη σύνθεση ορισμένων βιταμινών.

Όταν κοιμόμαστε ο εγκέφαλος επεξεργάζεται τις πληροφορίες

 Αν πιστεύατε ότι ο εγκέφαλός μας κοιμάται όσο κοιμόμαστε, κάνετε λάθος, καθώς ναι μεν «ξεκουράζεται», ωστόσο, ο ύπνος τον βοηθά να...απορροφήσει τις νέες πληροφορίες που έλαβε προτού κοιμηθούμε. Ακόμα πιο ευεργετικά αποτελέσματα φαίνεται πως έχει μάλιστα ο ύπνος για τη μαθησιακή διαδικασία και τη μνήμη, όταν συνοδεύεται από όνειρα..

 Σύμφωνα με το BBC και μία νέα επιστημονική έρευνα, τα όνειρα αποτελούν σημάδι ότι τα υποσυνείδητα μέρη του εγκεφάλου εργάζονται σκληρά στη διάρκεια του ύπνου, επεξεργαζόμενα τις πληροφορίες για να εκτελεστεί η «δουλειά» που πρέπει να γίνει.

 Η εν λόγω έρευνα πραγματοποιήθηκε υπό τον δρα Ρόμπερτ Στίκγκολντ της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ και δημοσιεύτηκε στο περιοδικό βιολογίας «Cell Biology».

 Στο πλαίσιο της μελέτης, οι εθελοντές, φοιτητές του Χάρβαρντ, κλήθηκαν επί 45 λεπτά να μελετήσουν τη διάταξη ενός τρισδιάστατου λαβύρινθου σε υπολογιστή και να παίξουν με αυτόν, έτσι ώστε, αρκετές ώρες αργότερα, να μπορούν να βρουν το δρόμο της εξόδου μέσα στον εικονικό χώρο.

 Όσοι είχαν προηγουμένως πάρει έναν υπνάκο και ήταν οι μισοί, στη συνέχεια βγήκαν πιο γρήγορα από το λαβύρινθο.

 Όμως εκείνοι που όχι μόνο είχαν κοιμηθεί, αλλά επιπλέον θυμούνταν ότι είχαν ονειρευτεί το λαβύρινθο, ήταν αργότερα δέκα φορές πιο γρήγοροι, κατά μέσο όρο, σε σχέση με όσους είχαν κοιμηθεί (και πολύ περισσότερο σε σχέση με όσους δεν είχαν καθόλου κοιμηθεί) στο να βρουν την έξοδο από τον λαβύρινθο, όταν πια ξύπνησαν.

 Σημειώνεται πως η ιδέα ότι τα όνειρα σχετίζονται με την επεξεργασία των αναμνήσεων στη διάρκεια του ύπνου, ανάγεται στο Φρόιντ και η νέα έρευνα παρέχει σαφείς ενδείξεις ότι κάτι τέτοιο όντως συμβαίνει.

(πηγή http://tro-ma-ktiko.blogspot.gr)

Περιττεύουν κάποια μέρη του ανθρώπινου σώματος;

Υπάρχουν κάποια μέρη του σώματός μας που μας είναι άχρηστα;

 Η κατασκευή του ανθρώπινου σώματος είναι εξαιρετικά λειτουργική. Είναι, όμως, γεγονός ότι πολλά μέρη του σώματός μας, μέσα από τη διαδικασία της εξέλιξης, έχουν καταστεί περιττά. Ο Κάρολος Δαρβίνος ανέφερε, μεταξύ άλλων, τους φρονιμίτες, την τριχοφυΐα του σώματος και τους κοκκυγικούς σπονδύλους, στα οποία θεμελίωσε την υπόθεση ότι οι πρόγονοι του ανθρώπου ήταν χορτοφάγα όντα που διέθεταν πλούσιο τρίχωμα και ουρά. Από τους προγόνους μας έχουμε, επίσης, κληρονομήσει κάποιους μυς που θα ήταν πολύ χρήσιμοι αν περπατούσαμε με τα τέσσερα ή αν σκαρφαλώναμε στα δέντρα.

 Ταυτόχρονα, σύγχρονες γενετικές έρευνες έδειξαν ότι στο DNA μας υπάρχουν υπολείμματα γονιδίων τα οποία δεν είναι πια ενεργά. Η γενετική έρευνα επισημαίνει, επιπλέον, ότι καταγόμαστε από προγόνους με πολύ καλύτερη όσφρηση από τη δική μας.

 Μερικά άλλα παράδοξα του σώματός μας, όπως οι θηλές στο στήθος των ανδρών, σχετίζονται με τον τρόπο ανάπτυξης του εμβρύου στη μήτρα. Κατά τις πρώτες έξι εβδομάδες της κύησης, και τα δύο φύλα αναπτύσσονται με τον ίδιο τρόπο. Αρχικά σχηματίζεται ένα πρόπλασμα γεννητικών οργάνων, μια κοινή καταβολή, η οποία στη συνέχεια εξελίσσεται εμφανίζοντας τα αρσενικά ή τα θηλυκά χαρακτηριστικά. Για το λόγο αυτό, οι άντρες έχουν μια μικρή δομή που αντιστοιχεί στη γυναικεία μήτρα, ενώ οι γυναίκες έχουν ινώδεις σωλήνες κοντά στις ωοθήκες, που αντιστοιχούν στους σπερματικούς πόρους των ανδρών.

(πηγή http://www.scienceillustrated.gr)

Φύκια: Ο δείκτης καθαρότητας της θάλασσας

 Για κάποιους λουόμενους θεωρούνται ενοχλητικά, καθώς χαλάνε την εικόνα της «καθαρής» αμμουδιάς. Για τους επιστήμονες, όμως, αποτελούν... την τέλεια ένδειξη για την άριστη ποιότητα του θαλασσινού νερού, αφού έχουν από ελάχιστη έως και μηδενική ανοχή στις ουσίες που συνήθως προκαλούν τη μόλυνση των υδάτων. Η χώρα μας φιλοξενεί περισσότερα από 600 διαφορετικά είδη φυκιών, τα οποία αναπτύχθηκαν στον ελληνικό βυθό, ακριβώς λόγω της έλλειψης μεγάλων εστιών ρύπανσης. Παρ’ όλα αυτά, οι ειδικοί εφιστούν την προσοχή για ένα συγκεκριμένο είδος θαλάσσιου φυτού, το οποίο τρέφεται από τη ρύπανση και πρέπει να αποφεύγεται από τους λουόμενους.

Απομόνωση DNA από ένα ακτινίδιο

Πως προστατεύει το δέρμα η αντηλιακή κρέμα;

 Αλείφουμε στο δέρμα μας αντηλιακή κρέμα για να προστατευτούμε από την επικίνδυνη υπεριώδη ακτινοβολία του ήλιου. Οι αντηλιακές κρέμες περιέχουν φυσικά ή χημικά φίλτρα – ή και τα δύο. Τα φυσικά φίλτρα είναι λευκές χρωστικές ουσίες, όπως οξείδιο του ψευδαργύρου ή οξείδιο του τιτανίου. Τα στοιχεία αυτά ανακλούν την υπεριώδη ακτινοβολία στο περιβάλλον.

 Τα αντηλιακά με φυσικά ηλιακά φίλτρα συνήθως «βάφουν» το δέρμα λευκό για ένα διάστημα μετά την επάλειψή τους. Αυτό δεν ισχύει απαραίτητα στις αντηλιακές κρέμες χημικού φίλτρου, οι οποίες περιέχουν ειδικά οργανικά μόρια, όπως βενζοφαινόνες, ενώσεις καμφοράς και κινναμωμικά παράγωγα. Αυτά τα στοιχεία απορροφούν τις υπεριώδεις ακτίνες και τις μετατρέπουν σε υπέρυθρη ακτινοβολία, δηλαδή, θερμότητα που αποβάλλεται στον αέρα ή απομακρύνεται μέσω της κυκλοφορίας του αίματος.

 Όλες σχεδόν οι κρέμες προστατεύουν τόσο από την ακτινοβολία UVA όσο και από την ακτινοβολία UVB. Ενώ η πρώτη επηρεάζει την ελαστικότητα του δέρματος και προκαλεί ρυτίδες, η UVB προκαλεί τα γνωστά εγκαύματα – αν δεν λάβουμε τα κατάλληλα μέτρα προστασίας. Πιστεύεται ότι και οι δύο τύποι ακτινοβολίας ευθύνονται για την ανάπτυξη καρκίνου του δέρματος, και παρ’ όλο που οι ακτίνες UVB θεωρούνται πιο επικίνδυνες από τις UVA, δεν υπάρχει «ασφαλής» υπεριώδης ακτινοβολία.

 Ο δείκτης προστασίας που αναγράφεται στη συσκευασία των αντηλιακών αναφέρεται αποκλειστικά στην προστασία από την ακτινοβολία UVB, δηλαδή από τα εγκαύματα. Το ότι πολλοί άνθρωποι παθαίνουν εγκαύματα, ακόμη κι αν χρησιμοποιούν αντηλιακή κρέμα με υψηλό δείκτη προστασίας, οφείλεται συνήθως στη λανθασμένη χρήση της κρέμας. Είναι σημαντικό να χρησιμοποιούμε κάθε φορά μεγάλη ποσότητα κρέμας, κατά μέσο όρο 40 γραμμάρια για έναν ενήλικα. Θα πρέπει επίσης να προσέχουμε το αντηλιακό μας να είναι αδιάβροχο, δηλαδή, να προσφέρει προστασία ακόμη και αφού βουτήξουμε στη θάλασσα ή ιδρώσουμε από τη ζέστη.

(πηγή http://www.scienceillustrated.gr)

Δημιούργησε ένα μόριο DNA...

Γιατί οι γυναίκες ζουν περισσότερο από τους άνδρες;

 Σίγουρα πολλοί από εσάς θα έχετε παρατηρήσει και θα έχετε παραξενευτεί. Γιατί οι γυναίκες ζουν περισσότερο από τους άνδρες; Και μην πείτε ότι δεν ισχύει. Ισχύει τόσο εμπειρικά (πόσες φορές δεν έχετε συναντήσει ηλικιωμένες χήρες, αλλά πολύ λιγότερους χήρους), όσο και επιστημονικά. 

 Οι μεταλλάξεις στο μιτοχονδριακό DNA κάνουν τους άνδρες να γερνάνε πιο γρήγορα σε σχέση με τις γυναίκες, με συνέπεια οι τελευταίες να έχουν μεγαλύτερο προσδόκιμο ζωής. Αυτό υποστηρίζει μία νέα έρευνα Άγγλων και Αυστραλών επιστημόνων, που βασίζεται στη μελέτη αρσενικών και θηλυκών μυγών για να εξάγει γενικότερα συμπεράσματα σχετικά με τη βιολογία και άλλων ειδών, συμπεριλαμβανομένων των ανθρώπων.

 Όποιος πάντως κι αν είναι ο υπεύθυνος βιολογικός μηχανισμός, είναι γεγονός ότι μεταξύ των ανθρώπων που τα έχουν εκατοστίσει, οι γυναίκες είναι εννεαπλάσιες από τους άνδρες, ενώ η λίστα των δέκα γηραιότερων του πλανήτη (με επιβεβαιωμένες ημερομηνίες γέννησης) περιλαμβάνει μόνο γυναίκες.

Ο μεγαλύτερος ζωντανός οργανισμός στη Γη

  Ερευνητές ανακάλυψαν ένα μύκητα στο βορειοανατολικό Όρεγκον των ΗΠΑ, ο οποίος πιθανότατα είναι ο μεγαλύτερος ζωντανός οργανισμός του πλανήτη μας, αφού καταλαμβάνει σχεδόν 10 τετραγωνικά χιλιόμετρα δασικού εδάφους (1.600 γήπεδα ποδοσφαίρου).

 Ο μύκητας αυτός ονομάζεται Armillaria ostoyae, φυτρώνει στο έδαφος και στις ρίζες των δέντρων και είναι ηλικίας 2.400 χρόνων. Οι εργαστηριακές έρευνες έδειξαν ότι παρά τη μεγάλη του έκταση ο μύκητας αποτελεί έναν ενιαίο οργανισμό.

Τι είναι το σφουγγάρι: ζώο ή φυτό;

 Για πολλά χρόνια αυτό το ερώτημα δίχαζε τους επιστήμονες, χωρίς να καταφέρουν να καταλήξουν στο αν τελικά το σφουγγάρι είναι ζώο ή φυτό. 

 Το 1825 ένας επιστήμονας, μελετώντας ένα "ζωντανό" σφουγγάρι, παρατήρησε στο μικροσκόπιο ότι το νερό που έμπαινε στους πόρους του, όταν στη συνέχεια έβγαινε έξω από αυτό, έμοιαζε να είναι διαφορετικό. 

 Έτσι καταλήξανε στο συμπέρασμα ότι το σφουγγάρι ήταν ζώο, γιατί στην ουσία έχει ένα κοινό χαρακτηριστικό με τα ζώα, που δεν έχουν τα φυτά: εισάγει νερό μέσα του, αποσπάει από το νερό αυτό μικροσκοπικά φυτά και ζώα, τα καταναλώνει σαν τροφή, κι έπειτα αποβάλλει τα περιττώματα.

Τι είναι η ελονοσία;

Τι είναι η νόσος

 Η ελονοσία είναι μια παρασιτική πάθηση, η οποία περιλαμβάνει δυνατούς πυρετούς, ρίγη, αναιμία και άλλα συμπτώματα που εμφανίζονται και στην γρίπη.

Πού οφείλεται η νόσος – Αίτια - Παράγοντες που την πυροδοτούν

 Η ελονοσία προκαλείται από ένα παράσιτο (sporozoite) το οποίο μεταδίδεται στον άνθρωπο από τσίμπημα μολυσμένων κουνουπιών. Αφού εισέρθει στον ανθρώπινο οργανισμό, το παράσιτο ταξιδεύει έως το συκώτι, όπου και ωριμάζει και παράγει μια νέα μορφή του (merozoine). Με την νέα του μορφή, το παράσιτο θα εισχωρήσει στο αίμα και θα μολύνει τα ερυθρά αιμοσφαίρια. Στην συνέχεια, το παράσιτο θα αρχίσει να πολλαπλασιάζεται, μολύνοντας όλο και μεγαλύτερο αριθμό ερυθρών αιμοσφαιρίων.

 Η ελονοσία μπορεί να περάσει και από την μητέρα στο παιδί κατά την περίοδο της εγκυμοσύνης, καθώς επίσης και κατά την μετάγγιση αίματος. Η ασθένεια μεταφέρεται από τα κουνούπια στα εύκρατα κλίματα, τα οποία κουνούπια εξαφανίζονται κατά την χειμερινή περίοδο.