Δευτέρα 26 Νοεμβρίου 2012

Πυρετός: όταν ο οργανισμός αντιδρά...

 Ο πυρετός αποτελεί σύνηθες κλινικό σύμπτωμα που οφείλεται σε άνοδο της θερμοκρασίας του σώματος πάνω από το φυσιολογικό όριο. Ουσιαστικά, η εμφάνισή του είναι το αποτέλεσμα της ενεργοποίησης της άμυνας του οργανισμού απέναντι στην εισβολή μικροβίων.
 Όταν κάποιο βακτήριο εισέλθει στον οργανισμό, προκαλεί διάχυση διαφόρων χημικών ουσιών στο αίμα. Οι ουσίες αυτές είναι είτε ενδογενείς (παράγονται από τον ίδιο τον οργανισμό), είτε εξωγενείς (βρίσκονται στα τοιχώματα των μικροβίων και μεταφέρονται στον οργανισμό). Όταν μπουν στο αίμα, εντοπίζονται από τους αγγελιοφόρους του υποθαλάμου (βρίσκεται στο κέντρο του εγκεφάλου και είναι υπεύθυνος για τη ρύθμιση της θερμοκρασίας του σώματος), οι οποίοι αμέσως του στέλνουν «μήνυμα» για αύξηση της θερμοκρασίας, ώστε να εξοντωθούν τα βακτήρια.
 Τη στιγμή που ο υποθάλαμος δίνει την εντολή να αυξηθεί η θερμοκρασία, ο ασθενής έχει συνήθως την αίσθηση του ψυχρού, ταχυκαρδία και ρίγος, παρά το γεγονός ότι είναι ζεστός και το δωμάτιο βρίσκεται σε κανονική θερμοκρασία. Αυτό συμβαίνει διότι πολύ απλά ο οργανισμός παράγει περισσότερη θερμότητα από το κανονικό. Αντίθετα, όταν τα μικρόβια αρχίζουν να καταπολεμούνται, ο υποθάλαμος δίνει εκ νέου εντολή για επαναφορά της αρχικής θερμοκρασίας του σώματος.
 Ο πυρετός σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να αντιμετωπίζεται ως εχθρός, αλλά ως σύμμαχος του οργανισμού, αφού παίζει σημαντικό ρόλο στην ενίσχυση της φυσικής άμυνάς του. Διευκολύνει την εμφάνιση παραγόντων που συμβάλλουν στην καταπολέμηση των ιών (π.χ. Τ-κύτταρα, ιντερφερόνη), ενώ παράλληλα περιορίζει σε σημαντικό βαθμό την εκδήλωση επιβλαβών για την υγεία καταστάσεων (π.χ. αύξηση λευκών αιμοσφαιρίων, δράση ενδοτοξινών).
 Η θερμοκρασία παρουσιάζει αρκετές διακυμάνσεις κατά τη διάρκεια του εικοσιτετραώρου. Οι χαμηλότερες τιμές της εκδηλώνονται στο διάστημα 01:00 – 07:00 και οι υψηλότερες στο διάστημα 16:00 – 21:00. Επίσης, είναι γνωστό ότι η θερμοκρασία επηρεάζεται από τη λήψη τροφής και διάφορους ψυχολογικούς παράγοντες. Τέλος, στις νεαρές γυναίκες η θερμοκρασία μεταβάλλεται ανάλογα με τη φάση του εμμηνορρυσιακού κύκλου.
 Η εκτίμηση της θερμοκρασίας του σώματος γίνεται με τη χρήση θερμομέτρου στη μασχάλη ή το στόμα. Το άτομο θεωρείται ότι έχει πυρετό εάν η θερμοκρασία της μασχάλης υπερβαίνει τους 37,2oC ή του στόματος τους 37,5οC.
 Ανάλογα με το ύψος του πυρετού, υπάρχει ταξινόμηση της σοβαρότητάς του. Μεταξύ 38 - 39oC, ο πυρετός θεωρείται χαμηλός, μεταξύ 39 - 40οC μέτριος και μεταξύ 40 - 42οC υψηλός. Επιπλέον, υπάρχει και η περίπτωση της υπερπυρεξίας όταν η θερμοκρασία σώματος ξεπερνά τους 42οC, η οποία αντιμετωπίζεται ως επείγον ιατρικό πρόβλημα, καθώς τίθεται σε άμεσο κίνδυνο η ζωή του ασθενούς.
 Στα αίτια του πυρετού ο γιατρός θα πρέπει να συνυπολογίζει πάντα τη διάρκειά του και ενδεχόμενα συνυπάρχοντα προβλήματα. Έτσι, απλά νοσήματα (π.χ. κοινό κρυολόγημα, οξεία γαστρεντερίτιδα, δερματικές λοιμώξεις) προκαλούν βραχείας διαρκείας πυρετό, ενώ σοβαρές νόσοι (π.χ. συστηματικός ερυθηματώδης λύκος, φλεγμονώδη νοσήματα του εντέρου, σαρκοείδωση, καρκίνος, λεμφώματα) είναι δυνατόν να πρωτοεκδηλωθούν με παρατεταμένο πυρετό. Σπάνια διάφορες φαρμακευτικές ουσίες είναι δυνατό να προκαλέσουν πυρετό (π.χ. αντισυλληπτικά, αντιβιοτικά).
 Βάσει του ρόλου, λοιπόν, που καλείται να διαδραματίσει ο πυρετός, θα έπρεπε κανονικά να αφεθεί να δράσει ελεύθερος, έως ότου αντιμετωπιστεί ο επιβλαβής ιός. Ωστόσο, επειδή προκαλεί συχνά στον ασθενή αίσθημα δυσφορίας, ιδιαίτερα εάν είναι υψηλός, συνιστάται η αντιμετώπισή του με τη χρήση αντιπυρετικών φαρμάκων. Τα αντιπυρετικά φάρμακα κυκλοφορούν σε ποικίλες μορφές (π.χ. σιρόπια, υπόθετα, σταγόνες) και περιέχουν κατασταλτικές για τον πυρετό ουσίες, όπως ακετυλοσαλικυλικό οξύ (ασπιρίνη), παρακεταμόλη, μεφαιναμικό οξύ ή ιβοπρουφαίνη. Επίσης, ο πυρετός μπορεί να αντιμετωπιστεί με τη χρήση ψυχρών επιθεμάτων ή επιθεμάτων πάγου.
 Παράλληλα με τη φαρμακευτική αγωγή, συνιστάται η λήψη μεγάλης ποσότητας υγρών προς αποφυγή αφυδάτωσης του οργανισμού. Το σύνηθες λάθος που κάνουν οι περισσότεροι ασθενείς είναι η αποκλειστική κατανάλωση νερού, το οποίο οδηγεί στην ποσότητα της ποσότητας νατρίου στο αίμα. Η σωστή αγωγή, λοιπόν, περιλαμβάνει τη λήψη και ηλεκτρολυτικών διαλυμάτων.
 Επίσης, ένα χλιαρό μπάνιο βοηθά συχνά στην πτώση του πυρετού. ΠΡΟΣΟΧΗ: ο ασθενής με πυρετό δε χρειάζεται ούτε «βαριά» σκεπάσματα, ούτε να είναι υπερβολικά ντυμένος.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου