Σάββατο 30 Ιουνίου 2012

Γιατί οι μέλισσες πεθαίνουν όταν μας τσιμπάνε;


Είμαστε στην εξοχή και απολαμβάνουμε τον καθαρό αέρα και την υπέροχη θέα. Ξαφνικά, μία μέλισσα κάθεται επάνω στο χέρι μας και πάνω στον πανικό μας τσουπ, μας τσιμπάει. Έπειτα όμως η μέλισσα πεθαίνει. Γιατί άραγε συμβαίνει αυτό;
 Αυτό συμβαίνει με τις θηλυκές μέλισσες. Αυτό που αποκαλούμε εμείς κεντρί, στην πραγματικότητα δεν έχει σχεδιαστεί για να χρησιμοποιείται σαν κεντρί. Τουλάχιστον δεν είναι αυτή η κύρια λειτουργία του.

Τι είναι το κεντρί;
 Το κεντρί που λέτε, είναι μια «συσκευή» για να παράγει αυγά. Συνδέεται με έναν αδένα που περιέχει δηλητήριο μέσα στην κοιλιά της μέλισσας, οπότε μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως όπλο και να προκαλέσει ένα επίπονο τσίμπημα.
 Η βασίλισσα, η οποία τσιμπάει μόνο εχθρικές βασίλισσες, έχει ένα κεντρί που είναι μαλακό. Σε περίπτωση που τσιμπήσει, μπορεί εύκολα να βγει από το σώμα του θύματος. Οπότε, η βασίλισσα μπορεί να τσιμπήσει πολλές φορές, όπως και οι αρσενικές μέλισσες.
 Από την άλλη, το κεντρί των θηλυκών μελισσών έχει "αγκάθια", οπότε, αν μπει στο δέρμα του θύματός της, δεν μπορεί να το τραβήξει πάλι έξω. "Σκαλώνει" μέσα στο σώμα του θύματός της και είναι αδύνατο να βγει.

Πέμπτη 28 Ιουνίου 2012

Φυτικές ίνες: ο ρόλος τους στην υγεία


Τι είναι;
 Οι φυτικές ίνες αποτελούν το μέρος των τροφίμων φυτικής προέλευσης που μπορούμε να τρώμε χωρίς να το χωνεύουμε. Αποτελούνται από πολυσακχαρίτες όπως η κυτταρίνη, η ημικυτταρίνη και οι πηκτίνες, ολιγοσακχαρίτες και άλλα φυτικά συστατικά. Στις φυτικές ίνες συμπεριλαμβάνεται κι ένας τύπος αμύλου.

Που βρίσκονται;
Στα φρούτα
 Κυρίως σε: Σύκα και δαμάσκηνα αποξηραμένα, πορτοκάλια, μπανάνες,ακτινίδια, αχλάδια, βερίκοκα, μήλα, φρόυλες και κεράσια είναι τα φρούτα με τις περισσότερες φυτικές ίνες. Όταν τα πορτοκάλια γίνονται χυμός, ένα μέρος των φυτικών ινών χάνεται. Επίσης, εφόσον μπορούμε, προτιμούμε να τρώτε τη φλούδα των φρούτων.
Στα λαχανικά
 Αγκινάρες, μπρόκολα, καρότα, χόρτα, σπάνάκι, μπάμιες, κουνουπίδι, λάχανο, φασολάκια
Στα όσπρια
 Φασόλια, μαυρομάτικα, γίγαντες, φάβα, φακές
Στα δημητριακά κυρίως ολικής άλεσης
 Δημητριακά τύπου all bran, πολύσπορο ψωμί και ολικής άλεσης, ζυμαρικά ολικής άλεσης, βρώμη, σίκαλη

Τρίτη 26 Ιουνίου 2012

Γιατί κάποιοι άνθρωποι είναι εξυπνότεροι από τους άλλους;

Το ερώτημα απαντήθηκε: Γιατί κάποιοι άνθρωποι είναι εξυπνότεροι από τους άλλους; Τι επηρεάζει τον εγκέφαλο μας και λειτουργεί σε “υψηλότερες” στροφές από τους άλλους εγκεφάλους; Η απάντηση είναι μια και την αποκάλυψε πρόσφατα μια ερευνητική ομάδα επιστημόνων. Ένα και μόνο γονίδιο μπορεί να επηρεάσει το δείκτη νοημοσύνης και το μέγεθος του εγκεφάλου ενός ανθρώπου.
 Πρόκειται για τη μεγαλύτερη μέχρι σήμερα μελέτη που έγινε σε αριθμό εγκεφάλων και τα αποτελέσματα της μπορεί και να χρησιμοποιηθούν για την ανάπτυξη νέων φαρμάκων. Το γονίδιο φαίνεται να αυξάνει τον δείκτη νοημοσύνης (IQ) ενός ανθρώπου κατά 1,3 έως 2,6 μονάδες κατά μέσον όρο, καθώς και τον όγκο του εγκεφάλου του κατά 0,58% ή περίπου εννιά κυβικά εκατοστά (δύο κουταλάκια του γλυκού παραπάνω εγκεφαλικός ιστός!).

Παρασκευή 22 Ιουνίου 2012

Η ανθρώπινη μυρωδιά έλκει τα κουνούπια

 Οι ερευνητές ανακάλυψαν τις οσμές του ανθρώπινου σώματος που έλκουν τα κουνούπια. Βρήκαν επίσης έναν τρόπο να αποτρέπουν τα κουνούπια απ’ το να μας τσιμπούν. Οι ανακαλύψεις αυτές μπορεί να έχουν μεγάλη σημασία για τη δημιουργία αποτελεσματικών μέσων καταπολέμησης των κουνουπιών ώστε να σταματήσει η μετάδοση του κίτρινου πυρετού, του δάγγειου πυρετού και της ελονοσίας.
 Το κουνούπι είναι από τα πιο επικίνδυνα έντομα, ειδικά στις τροπικές περιοχές όπου αποτελεί φορέα πολλών νοσογόνων μικροοργανισμών. Μεταδίδει, για παράδειγμα, το παράσιτο της ελονοσίας και τους ιούς που προξενούν δάγγειο και κίτρινο πυρετό, οι οποίοι κάθε χρόνο προσβάλλουν εκατομμύρια ανθρώπους και οδηγούν στο θάνατο ένα εκατομμύριο από αυτούς, κατά κύριο λόγο παιδιά.

Τετάρτη 20 Ιουνίου 2012

Πως παράγεται η ανθρώπινη φωνή

 Η ανθρώπινη φωνή παράγεται από τις δονήσεις των φωνητικών χορδών που προκαλούνται από τη δίοδο του αέρα κατά την εκπνοή. 
 Ο αέρας κατά τις αναπνευστικές κινήσεις (εισπνοή, εκπνοή) περνά από την κοιλότητα του λάρυγγα. Ο λάρυγγας έχει σχήμα κλεψύδρας και η εσωτερική του επιφάνεια καλύπτεται από βλεννογόνο. Παρουσιάζει δύο στόμια, το φαρυγγικό (άνω στόμιο) και το τραχειακό (κάτω στόμιο). Στο μέσο της κοιλότητας του λάρυγγα υπάρχουν εκατέρωθεν δύο ζευγάρια πτυχών που σχηματίζουν προς τα πάνω τις νόθες φωνητικές χορδές και προς τα κάτω τις γνήσιες φωνητικές χορδές. 
 Κατά τη δίοδο του αέρα από τους πνεύμονες προς τα έξω, οι γνήσιες φωνητικές χορδές δονούνται και παράγουν τη φωνή. Οι μύες που υπάρχουν στο λάρυγγα ελέγχουν την τάση των φωνητικών χορδών και το άνοιγμα της μεταξύ τους σχισμής (φωνητική σχισμή ή γλωττίδα) και έτσι προκαλείται η διαφορετική ένταση και η διαφορετική συχνότητα της φωνής. 
 Στη συνέχεια, η φωνή τροποποιείται και αποκτά ιδιαίτερα χαρακτηριστικά για κάθε άτομο στα φωνητικά αντηχεία. Σαν φωνητικά αντηχεία χρησιμεύουν η άνω περιοχή του λάρυγγα, ο φάρυγγας, η ρινική κοιλότητα και η στοματική κοιλότητα. 
 Τέλος, στη στοματική κοιλότητα με τις κινήσεις της γλώσσας, της μαλακής υπερώας και των χειλιών σε σχέση με τα δόντια δημιουργείται ο έναρθρος λόγος. Η διαδικασία του έναρθρου λόγου ελέγχεται από τα κέντρα του λόγου που βρίσκονται στο φλοιό του εγκεφάλου και συντονίζουν τις κινήσεις των σχετικών οργάνων.

Δευτέρα 18 Ιουνίου 2012

Τι συμβαίνει όταν στραβοκαταπίνουμε;

Το να στραβοκαταπιούμε μπορεί να αποδειχθεί μια πολύ δυσάρεστη εμπειρία. Κόβεται η αναπνοή μας, βήχουμε και ξεφυσάμε – αλλά τι ακριβώς συμβαίνει στο λαιμό μας;
 Δύο σωλήνες ξεκινούν από το τέλος της στοματικής κοιλότητας και κατευθύνονται στο εσωτερικό του σώματος. Μπροστά βρίσκεται ο λάρυγγας, μέσω του οποίου ο αέρας μπαίνει και βγαίνει από τους πνεύμονες, και πίσω βρίσκεται ο φάρυγγας, από τον οποίο περνούν τροφές, ποτά και σάλιο, για να καταλήξουν στο στομάχι. Πίσω από τη βάση της γλώσσας υπάρχει κάτι σαν πώμα, που ονομάζεται επιγλωττίδα. Κάθε φορά που καταπίνουμε, η επιγλωττίδα πέφτει και κλείνει το λάρυγγα, ώστε το φαγητό που έχουμε μασήσει να κατέβει στο φάρυγγα και όχι στο λάρυγγα. Αυτό γίνεται αντανακλαστικά, χωρίς να χρειάζεται η συνδρομή του νου.
 Παρ’ όλα αυτά, κάτι μπορεί να πάει στραβά, όταν για παράδειγμα μιλάμε την ώρα που τρώμε, ή σε περίπτωση που πάσχουμε από κάποια νόσο που επηρεάζει τα νεύρα που ελέγχουν τους μυς του λαιμού. Τότε μπορεί η επιγλωττίδα να μην προλάβει να κλείσει, κι έτσι μια μπουκιά να βρεθεί κατά λάθος στο λάρυγγα αντί του φάρυγγα – αυτό συμβαίνει όταν στραβοκαταπίνουμε.
 Το θύμα και οι τυχόν παρευρισκόμενοι δεν έχουν καμιά αμφιβολία ότι κάτι δυσάρεστο συμβαίνει. Οι βλεννογόνοι αδένες του λάρυγγα επηρεάζονται και προκαλείται αμέσως βήχας, προκειμένου να βγει το παρείσακτο αντικείμενο από τον αεραγωγό. Το θύμα δυσκολεύεται να αναπνεύσει και το πρόσωπό του γίνεται κατακόκκινο από την προσπάθεια.
 Κατά κανόνα, ο λάρυγγας απελευθερώνεται σχετικά γρήγορα, κι έτσι μπορούμε να συνεχίσουμε το φαγητό μας· αλλά, αν προσπαθήσουμε να καταπιούμε μια μπουκιά χωρίς να είναι καλά μασημένη, ή αν οι μυς του λαιμού έχουν χαλαρώσει από υπερβολική χρήση αλκοόλ, ενδέχεται να φράξει η αναπνευστική οδός. Τότε, υπάρχει κίνδυνος ασφυξίας. Κάθε χρόνο, καταγράφονται αρκετά τέτοια θανατηφόρα περιστατικά. Στην αρχή, δίνεται η εντύπωση ότι πρόκειται για έμφραγμα, καθώς δεν υπάρχουν ορατές ενδείξεις ότι έχει φράξει ο λάρυγγας. Αλλά, κατά τη νεκροψία, υπολείμματα τροφής εντοπίζονται στην αναπνευστική οδό. Πιστεύεται ότι η ισχυρή υπερδιέγερση της περιοχής μπορεί να επιδράσει ώστε να προκληθεί καρδιακή ανακοπή.

Παρασκευή 15 Ιουνίου 2012

Αλκοόλ: Ένας ύπουλος φίλος

 Είναι αποδεδειγμένο και γενικά αποδεκτό ότι η κατάχρηση του αλκοόλ επιδρά απολύτως αρνητικά στον οργανισμό, ενώ η ήπια κατανάλωσή του μπορεί να είναι, εκτός από ευχάριστη, ακόμη και ωφέλιμη. Νεότερες έρευνες έχουν θέσει όρια σε αυτό που θα αποκαλούσαμε "κατάχρηση του αλκοόλ". Τελικά, πότε η ευχαρίστηση μετατρέπεται σε κίνδυνο; 
 Το αλκοόλ είναι πανταχού παρόν στη ζωή μας και την επηρεάζει σε μικρό ή σε μεγάλο βαθμό. Ενώ όμως η λογική χρήση του αποτελεί σημαντικό παράγοντα που ομορφαίνει τις ανθρώπινες σχέσεις, η κατάχρησή του συνδέεται με άμεσα δυσάρεστες συνέπειες ή με χρόνιες βλάβες, συχνά πολύ σοβαρές, σε όλα σχεδόν τα συστήματα του οργανισμού.

Δευτέρα 11 Ιουνίου 2012

Γιατί ο εγκέφαλος έχει δύο ημισφαίρια;


 Η ύπαρξη δύο εγκεφαλικών ημισφαιρίων αποτελεί φυσικό επακόλουθο του εμβρυϊκού σταδίου της ανάπτυξης του ανθρώπου η οποία βασίζεται σε μια συμμετρία γύρω από έναν κεντρικό άξονα. Σε διάστημα 2-4 εβδομάδων μετά τη γονιμοποίηση δημιουργείται κατά μήκος του εμβρύου ένας αυλός. Πρόκειται για το νευρικό σωλήνα, που αργότερα κλείνει και στοιχειοθετεί στο κεντρικό νευρικό μας σύστημα. Το πίσω μέρος του εξελίσσεται σε νωτιαίο μυελό ενώ το μπροστινό στον εγκέφαλο.
 Όταν το έμβρυο είναι ηλικίας 2-4 εβδομάδων, δημιουργείται ο νευρικός σωλήνας που αργότερα εξελίσσεται στο κεντρικό νευρικό σύστημα. Αυτό το στάδιο της εξέλιξης λαμβάνει χώρα μέσω του φουσκώματος του νευρικού σωλήνα και της δίπλωσής του με τρόπο ώστε αυτόματα δημιουργούνται δύο πανομοιότυπες σχεδόν εκδοχές όλων των δομών του εγκεφάλου.
 Το μπροστινό τμήμα του νευρικού σωλήνα δημιουργεί τον εγκέφαλο που διαχωρίζεται σε δύο ημισφαίρια, τα οποία είναι ίδια, με πολλές όμως διαφορές. Είναι πιθανό να προέκυψαν κατά την εξελικτική διαδικασία, ώστε να μπορούμε να αξιοποιούμε στο μέγιστο τις δυνατότητες του εγκεφάλου μας. Εργάζονται επομένως με διαφορετικό τρόπο, επιτελώντας ξεχωριστά καθήκοντα και λειτουργίες.
 Στο αριστερό ημισφαίριο υπάρχει περισσότερη φαιά ουσία, που επεξεργάζεται πληροφορίες, ενώ στο δεξιό περισσότερη λευκή ουσία, που μεταβιβάζει τις πληροφορίες περαιτέρω. Επιπλέον, το αριστερό ημισφαίριο χρησιμοποιεί περισσότερο το νευροδιαβιβαστή ντοπαμίνη ενώ το δεξιό τη νοραδρελίνη.

Σάββατο 9 Ιουνίου 2012

Μύκητες καλοκαιρινοί


 Καλοκαίρι, εποχή διακοπών και φυγής. Μικροί και μεγάλοι απολαμβάνουν τη θάλασσα, τα παιχνίδια στην άμμο ή την ηλιοθεραπεία. Εκτός από το μαύρισμα και τις αναμνήσεις μας, ωστόσο, το τέλος του καλοκαιριού πιθανόν να μας έχει “κληροδοτήσει” και άλλα πράγματα. Οι μυκητιάσεις είναι ένα από αυτά που μας ταλαιπωρούν αρκετό διάστημα. 
 Δύο από τα πιο συνηθισμένα και “έντονα” προβλήματα, που κάνουν την εμφάνισή τους κατά τους καλοκαιρινούς μήνες, είναι οι μυκητιάσεις του άκρου ποδός και του δέρματος με συνηθέστερη, την ποικιλόχρου πιτυρίαση. Σύμφωνα με έρευνες, μάλιστα, πλήττουν κυρίως τον παιδικό πληθυσμό. Όσον αφορά τη νόσο του άκρου ποδός, εμφανίζεται σε παιδιά ηλικίας κάτω των 15 ετών σε ποσοστό που φθάνει το 40% είτε ως ονυχομυκητίαση είτε ως δερματοφυτία πελμάτων. Αξίζει να σημειωθεί ότι οι περισσότεροι από τους πάσχοντες δεν γνωρίζον το πρόβλημά τους. 
 Η άμμος, η θάλασσα, η ζέστη “ευθύνονται” κυρίως για τις λοιμώξεις αυτές του δέρματος. Σε κάποιες περιπτώσεις επίσης ασθένειες δερματολογικές, αλλά και άλλου είδους (πχ παχυσαρκία) προδιαθέτουν για την εμφάνιση αυτών των μυκητιάσεων. Αυτό που προέχει είναι η έγκαιρη διάγνωσή τους και η σωστή αντιμετώπισή τους ώστε να αποφευχθούν οι επιπτώσεις τους. Στην μεν περίπτωση της μυκητίασης των ποδιών, ο παθών πονάει και δυσκολεύεται στο βάδισμα, ενώ στην ποικιλόχρου πιτυρίαση αποκτά κηλίδες στο δέρμα του οι οποίες μπορεί να μην φύγουν και ποτέ.

Τρίτη 5 Ιουνίου 2012

Αύξηση της θερμοκρασίας της Γης

Η Γη συνεχίζει να βιώνει υψηλότερες θερμοκρασίες από ό,τι πριν δεκαετίες
 Ο πλανήτης μας συνεχίζει να βιώνει υψηλότερες θερμοκρασίες, σε σχέση με μερικές δεκαετίες πριν. Η μέση παγκόσμια θερμοκρασία της επιφάνειας της Γης το 2011 ήταν η ένατη υψηλότερη μετά το 1880, σύμφωνα με τους επιστήμονες της NASA. Το γεγονός αυτό επιβεβαιώνει τη γενικότερη τάση διαχρονικής ανόδου της θερμοκρασίας, καθώς τα εννέα από τα δέκα πιο ζεστά έτη στη σύγχρονη μετεωρολογική ιστορία έχουν συμβεί μετά το 2000.
 Τα νέα στοιχεία του Ινστιτούτου Διαστημικών Μελετών Γκόνταρντ (GISS) της Αμερικανικής Διαστημικής Υπηρεσίας δείχνουν ότι ο πλανήτης μας συνεχίζει να βιώνει θερμότερες θερμοκρασίες σε σχέση με μερικές δεκαετίες πριν. Η μέση θερμοκρασία της Γης το 2011 ήταν περίπου κατά μισό βαθμό Κελσίου (συγκεκριμένα 0,51) μεγαλύτερη σε σχέση με τα μέσα του 20ού αιώνα, σύμφωνα με το πρακτορείο Ρόιτερ.

Κυριακή 3 Ιουνίου 2012

Η "έκτη αίσθηση" της γεύσης

 Για πρώτη φορά Αμερικανοί επιστήμονες ανακάλυψαν μια έκτη αίσθηση στη γεύση, άγνωστη μέχρι τώρα, η οποία σχετίζεται με την αναγνώριση του λίπους, από τη γλώσσα μας. Εδώ και πολλά χρόνια, οι επιστήμονες πίστευαν ότι η ανθρώπινη γλώσσα είναι φτιαγμένη για να ανιχνεύει τέσσερις βασικές γεύσεις: το γλυκό, το ξινό, το αλμυρό και το πικρό, ενώ πιο πρόσφατα ανακαλύφθηκε μια πέμπτη, το πικάντικο. Αυτή η γκάμα διευρύνεται περαιτέρω πλέον με μια ακόμα γεύση, που αφορά τα λίπη.
 Οι ερευνητές της Ιατρικής Σχολής του πανεπιστημίου της Ουάσιγκτον-Σεν Λιούις, με επικεφαλής τις καθηγήτριες Νάντα Αμπουμράντ και Γιανίνα Πεπίνο, που δημοσίευσαν τη σχετική μελέτη στο εξειδικευμένο περιοδικό για έρευνα πάνω στα λιπίδια «Journal of Lipid Research», σύμφωνα με τη βρετανική «Ιντιπέντεντ», εντόπισαν ένα χημικό υποδοχέα (πρωτεΐνη) στους γευστικούς κάλυκες της γλώσσας, ο οποίος αναγνωρίζει τα μόρια των λιπών.

Παρασκευή 1 Ιουνίου 2012

Τα δίδυμα



Πόσο συχνή είναι η δίδυμη κύηση;
  Δίδυμα εμφανίζονται περίπου σε 1 στις 100 κυήσεις.
Τι είναι τα μονοζυγωτικά και τι τα διζυγωτικά δίδυμα;
 Κάθε έμβρυο σχηματίζεται από τη συνένωση ενός ωαρίου (μητέρα) και ενός σπερματοζωαρίου (πατέρας). Από τη συνένωση αυτή προκύπτει ένα κύτταρο που ονομάζεται ζυγώτης και εξελίσσεται στη συνέχεια σε έμβρυο.
 Στα μονοζυγωτικά δίδυμα ο ζυγώτης διαιρείται σε δύο κύτταρα από τα οποία αρχίζει ο σχηματισμός δύο πανομοιότυπων εμβρύων (ίδιο DNA, ίδια ομάδα αίματος, ίδιο φύλο).
 Στα διζυγωτικά δίδυμα, τα δύο έμβρυα δεν προέρχονται από έναν ζυγώτη, αλλά το κάθε έμβρυο προέρχεται από το δικό του ζυγώτη. Αυτό σημαίνει ότι τα διζυγωτικά δίδυμα σχηματίζονται από τη συνένωση 2 διαφορετικών ωαρίων με 2 διαφορετικά σπερματοζωάρια. Τα σχηματιζόμενα έμβρυα έχουν τότε διαφορετικά χαρακτηριστικά και μπορεί να διαφέρουν στο φύλο.
Ποιοι παράγοντες σχετίζονται με τη δημιουργία διδύμων;
 Τα μονοζυγωτικά δίδυμα δεν επηρρεάζονται από κανέναν παράγοντα. Η συχνότητά τους είναι σταθερή (1 στις 250 κυήσεις) και μπορεί να εμφανιστούν σε οποιαδήποτε μητέρα ανεξάρτητα από την ηλικία της ή την παρουσία διδύμων στο οικογενειακό της περιβάλλον. 
 Ωστόσο τα διζυγωτικά δίδυμα εμφανίζονται συχνότερα σε μητέρες μεγαλύτερης σχετικά ηλικίας, σε γυναίκες με προηγούμενους τοκετούς και σε γυναίκες που οι ίδιες έχουν δίδυμη διζυγωτική αδελφή ή αδελφό. Επίσης ορισμένα φάρμακα που χρησιμοποιούνται για την αντιμετώπιση της υπογονιμότητας μπορεί να προκαλέσουν δίδυμη κύηση στο ¼ περίπου των γυναικών που τα λαμβάνουν.
Υπάρχουν κίνδυνοι σε μια πολύδυμη κύηση;
 Γενικά τα έμβρυα διδύμων κυήσεων έχουν περισσότερες πιθανότητες να γεννηθούν πρόωρα με αποτέλεσμα να υφίστανται όλους τους κινδύνους της προωρότητας (αναπνευστικά προβλήματα, μειωμένο βάρος, καθυστέρηση στην ανάπτυξη). Ένα ποσοστό από 20% έως και 50% των πολύδυμων κυήσεων καταλήγουν σε πρόωρους τοκετούς, ενώ το 50% των νεογνών από πολύδυμες κυήσεις έχουν χαμηλό βάρος κατά τον τοκετό. Ο κίνδυνος αυτόματης αποβολής είναι επίσης μεγαλύτερος για τα έμβρυα των πολύδυμων κυήσεων (περίπου διπλάσιος). Για την μητέρα οι κίνδυνοι είναι επίσης μεγαλύτεροι. Αναιμία και υπέρταση εμφανίζονται επίσης συχνότερα στις πολύδυμες κυήσεις.
                                                                                                                       (πηγή http://www.femme.gr)