Πέμπτη 30 Αυγούστου 2012

Γεροντική άνοια - Νόσος Αλτσχάιμερ

Παλαιότερα ο όρος Γεροντική Άνοια ήταν πολύ συνηθισμένος. Σήμερα έχει σχεδόν εγκαταλειφθεί και χρησιμοποιούμε τον όρο νόσος Αλτσχάιμερ.
 Είναι η Νόσος Αλτσχάιμερ η πιο συχνή μορφή Άνοιας;
 Ο όρος Άνοια είναι γενικός όρος. Σήμερα, αναγνωρίζουμε 100 είδη άνοιας εκτός από τη νόσο Αλτσχάιμερ. Η νόσος Αλτσχάιμερ είναι η συχνότερη μορφή άνοιας (60 % του συνόλου) από την οποία πάσχουν 150.000 άνθρωποι στην Ελλάδα, 6.000.000 στην Ευρώπη και 26.000.000 σ’ όλο τον κόσμο.
Μπορεί κάποιος κάτω από τα 60 να πάσχει από τη νόσο Αλτσχάιμερ;
 Η νόσος Αλτσχάιμερ εκδηλώνεται συνήθως σε άτομα ηλικίας άνω των 65 ετών, ενώ είναι πολύ σπάνια σε ηλικίες μικρότερες των 50 ετών.
 Είναι η απώλεια της μνήμης φυσιολογικό και αναμενόμενο σύμπτωμα του γήρατος;Στο παρελθόν, ήταν κοινή η πεποίθηση ότι η απώλεια μνήμης είναι φυσιολογική συνέπεια του γήρατος. Δεν είναι σπάνιες οι περιπτώσεις ανθρώπων που εκ των υστέρων εκτιμούμε ότι έπασχαν από νόσο Αλτσχάιμερ. Τα άτομα αυτά, δεν έτυχαν ιατρικής παρακολούθησης, ακριβώς επειδή θεωρήθηκε από τους οικείους τους ότι απλά γέρασαν και “τα έχασαν”. Αν και εξακολουθούν να γίνονται έρευνες σχετικά με το θέμα, φαίνεται ότι στη φυσιολογική διεργασία γήρανσης εμπεριέχονται και οι δυσκολίες μνήμης. Το επίπεδο όμως των μνημονικών λειτουργιών στους μη ανοϊκούς ηλικιωμένους είναι επαρκώς υψηλό, επιτρέποντάς τους να βιώνουν την καθημερινότητα τους χωρίς ιδιαίτερα λειτουργικά προβλήματα. Αντίθετα, η λειτουργικότητα των ασθενών με νόσο Αλτσχάιμερ εκπίπτει σημαντικά και σταθερά.

Δευτέρα 27 Αυγούστου 2012

Ανακαλύφθηκε μηχανισμός φωτοσύνθεσης για πρώτη φορά σε ζώο

Οι κηπουροί τη μισούν θανάσιμα, οι εντομολόγοι όμως τη θαυμάζουν: η μελίγκρα όπως φαίνεται δεν τρέφεται μόνο με τους χυμού της τριανταφυλλιάς σας. Τρέφεται και με τη λιακάδα, αφού είναι το πρώτο ζώο στο οποίο ανακαλύπτεται ένας υποτυπώδης μηχανισμός φωτοσύνθεσης.
 Η φωτοσύνθεση, η διαδικασία που αξιοποιεί την ενέργεια του ήλιου για την παραγωγή σακχάρων από διοξείδιο του άνθρακα και νερό, είναι χαρακτηριστικό των φυτών, των κυανοβακτηρίων και λίγων ειδών μυκήτων.
 Όλοι αυτοί οι οργανισμοί παράγουν καροτενοειδή, ουσίες με έντονα χρώματα που αποτελούν εξαρτήματα του φωτοσυνθετικού μηχανισμού. Μάλιστα πολλά ζώα, συμπεριλαμβανομένου του ανθρώπου, προσλαμβάνουν φυτικά καροτενοειδή μέσω της διατροφής και τα χρησιμοποιούν για τη λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος και τη σύνθεση ορισμένων βιταμινών.

Παρασκευή 24 Αυγούστου 2012

Όταν κοιμόμαστε ο εγκέφαλος επεξεργάζεται τις πληροφορίες


 Αν πιστεύατε ότι ο εγκέφαλός μας κοιμάται όσο κοιμόμαστε, κάνετε λάθος, καθώς ναι μεν «ξεκουράζεται», ωστόσο, ο ύπνος τον βοηθά να...απορροφήσει τις νέες πληροφορίες που έλαβε προτού κοιμηθούμε. Ακόμα πιο ευεργετικά αποτελέσματα φαίνεται πως έχει μάλιστα ο ύπνος για τη μαθησιακή διαδικασία και τη μνήμη, όταν συνοδεύεται από όνειρα..
 Σύμφωνα με το BBC και μία νέα επιστημονική έρευνα, τα όνειρα αποτελούν σημάδι ότι τα υποσυνείδητα μέρη του εγκεφάλου εργάζονται σκληρά στη διάρκεια του ύπνου, επεξεργαζόμενα τις πληροφορίες για να εκτελεστεί η «δουλειά» που πρέπει να γίνει.
 Η εν λόγω έρευνα πραγματοποιήθηκε υπό τον δρα Ρόμπερτ Στίκγκολντ της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ και δημοσιεύτηκε στο περιοδικό βιολογίας «Cell Biology».
 Στο πλαίσιο της μελέτης, οι εθελοντές, φοιτητές του Χάρβαρντ, κλήθηκαν επί 45 λεπτά να μελετήσουν τη διάταξη ενός τρισδιάστατου λαβύρινθου σε υπολογιστή και να παίξουν με αυτόν, έτσι ώστε, αρκετές ώρες αργότερα, να μπορούν να βρουν το δρόμο της εξόδου μέσα στον εικονικό χώρο.
 Όσοι είχαν προηγουμένως πάρει έναν υπνάκο και ήταν οι μισοί, στη συνέχεια βγήκαν πιο γρήγορα από το λαβύρινθο.
 Όμως εκείνοι που όχι μόνο είχαν κοιμηθεί, αλλά επιπλέον θυμούνταν ότι είχαν ονειρευτεί το λαβύρινθο, ήταν αργότερα δέκα φορές πιο γρήγοροι, κατά μέσο όρο, σε σχέση με όσους είχαν κοιμηθεί (και πολύ περισσότερο σε σχέση με όσους δεν είχαν καθόλου κοιμηθεί) στο να βρουν την έξοδο από τον λαβύρινθο, όταν πια ξύπνησαν.
 Σημειώνεται πως η ιδέα ότι τα όνειρα σχετίζονται με την επεξεργασία των αναμνήσεων στη διάρκεια του ύπνου, ανάγεται στο Φρόιντ και η νέα έρευνα παρέχει σαφείς ενδείξεις ότι κάτι τέτοιο όντως συμβαίνει.

Τρίτη 21 Αυγούστου 2012

Περιττεύουν κάποια μέρη του ανθρώπινου σώματος;


Υπάρχουν κάποια μέρη του σώματός μας που μας είναι άχρηστα;
 Η κατασκευή του ανθρώπινου σώματος είναι εξαιρετικά λειτουργική. Είναι, όμως, γεγονός ότι πολλά μέρη του σώματός μας, μέσα από τη διαδικασία της εξέλιξης, έχουν καταστεί περιττά. Ο Κάρολος Δαρβίνος ανέφερε, μεταξύ άλλων, τους φρονιμίτες, την τριχοφυΐα του σώματος και τους κοκκυγικούς σπονδύλους, στα οποία θεμελίωσε την υπόθεση ότι οι πρόγονοι του ανθρώπου ήταν χορτοφάγα όντα που διέθεταν πλούσιο τρίχωμα και ουρά. Από τους προγόνους μας έχουμε, επίσης, κληρονομήσει κάποιους μυς που θα ήταν πολύ χρήσιμοι αν περπατούσαμε με τα τέσσερα ή αν σκαρφαλώναμε στα δέντρα.
 Ταυτόχρονα, σύγχρονες γενετικές έρευνες έδειξαν ότι στο DNA μας υπάρχουν υπολείμματα γονιδίων τα οποία δεν είναι πια ενεργά. Η γενετική έρευνα επισημαίνει, επιπλέον, ότι καταγόμαστε από προγόνους με πολύ καλύτερη όσφρηση από τη δική μας.
 Μερικά άλλα παράδοξα του σώματός μας, όπως οι θηλές στο στήθος των ανδρών, σχετίζονται με τον τρόπο ανάπτυξης του εμβρύου στη μήτρα. Κατά τις πρώτες έξι εβδομάδες της κύησης, και τα δύο φύλα αναπτύσσονται με τον ίδιο τρόπο. Αρχικά σχηματίζεται ένα πρόπλασμα γεννητικών οργάνων, μια κοινή καταβολή, η οποία στη συνέχεια εξελίσσεται εμφανίζοντας τα αρσενικά ή τα θηλυκά χαρακτηριστικά. Για το λόγο αυτό, οι άντρες έχουν μια μικρή δομή που αντιστοιχεί στη γυναικεία μήτρα, ενώ οι γυναίκες έχουν ινώδεις σωλήνες κοντά στις ωοθήκες, που αντιστοιχούν στους σπερματικούς πόρους των ανδρών.

Σάββατο 18 Αυγούστου 2012

Φύκια: Ο δείκτης καθαρότητας της θάλασσας


 Για κάποιους λουόμενους θεωρούνται ενοχλητικά, καθώς χαλάνε την εικόνα της «καθαρής» αμμουδιάς. Για τους επιστήμονες, όμως, αποτελούν... την τέλεια ένδειξη για την άριστη ποιότητα του θαλασσινού νερού, αφού έχουν από ελάχιστη έως και μηδενική ανοχή στις ουσίες που συνήθως προκαλούν τη μόλυνση των υδάτων. Η χώρα μας φιλοξενεί περισσότερα από 600 διαφορετικά είδη φυκιών, τα οποία αναπτύχθηκαν στον ελληνικό βυθό, ακριβώς λόγω της έλλειψης μεγάλων εστιών ρύπανσης. Παρ’ όλα αυτά, οι ειδικοί εφιστούν την προσοχή για ένα συγκεκριμένο είδος θαλάσσιου φυτού, το οποίο τρέφεται από τη ρύπανση και πρέπει να αποφεύγεται από τους λουόμενους.

Κυριακή 12 Αυγούστου 2012

Πως προστατεύει το δέρμα η αντηλιακή κρέμα;

 Αλείφουμε στο δέρμα μας αντηλιακή κρέμα για να προστατευτούμε από την επικίνδυνη υπεριώδη ακτινοβολία του ήλιου. Οι αντηλιακές κρέμες περιέχουν φυσικά ή χημικά φίλτρα – ή και τα δύο. Τα φυσικά φίλτρα είναι λευκές χρωστικές ουσίες, όπως οξείδιο του ψευδαργύρου ή οξείδιο του τιτανίου. Τα στοιχεία αυτά ανακλούν την υπεριώδη ακτινοβολία στο περιβάλλον.
 Τα αντηλιακά με φυσικά ηλιακά φίλτρα συνήθως «βάφουν» το δέρμα λευκό για ένα διάστημα μετά την επάλειψή τους. Αυτό δεν ισχύει απαραίτητα στις αντηλιακές κρέμες χημικού φίλτρου, οι οποίες περιέχουν ειδικά οργανικά μόρια, όπως βενζοφαινόνες, ενώσεις καμφοράς και κινναμωμικά παράγωγα. Αυτά τα στοιχεία απορροφούν τις υπεριώδεις ακτίνες και τις μετατρέπουν σε υπέρυθρη ακτινοβολία, δηλαδή, θερμότητα που αποβάλλεται στον αέρα ή απομακρύνεται μέσω της κυκλοφορίας του αίματος.
 Όλες σχεδόν οι κρέμες προστατεύουν τόσο από την ακτινοβολία UVA όσο και από την ακτινοβολία UVB. Ενώ η πρώτη επηρεάζει την ελαστικότητα του δέρματος και προκαλεί ρυτίδες, η UVB προκαλεί τα γνωστά εγκαύματα – αν δεν λάβουμε τα κατάλληλα μέτρα προστασίας. Πιστεύεται ότι και οι δύο τύποι ακτινοβολίας ευθύνονται για την ανάπτυξη καρκίνου του δέρματος, και παρ’ όλο που οι ακτίνες UVB θεωρούνται πιο επικίνδυνες από τις UVA, δεν υπάρχει «ασφαλής» υπεριώδης ακτινοβολία.
 Ο δείκτης προστασίας που αναγράφεται στη συσκευασία των αντηλιακών αναφέρεται αποκλειστικά στην προστασία από την ακτινοβολία UVB, δηλαδή από τα εγκαύματα. Το ότι πολλοί άνθρωποι παθαίνουν εγκαύματα, ακόμη κι αν χρησιμοποιούν αντηλιακή κρέμα με υψηλό δείκτη προστασίας, οφείλεται συνήθως στη λανθασμένη χρήση της κρέμας. Είναι σημαντικό να χρησιμοποιούμε κάθε φορά μεγάλη ποσότητα κρέμας, κατά μέσο όρο 40 γραμμάρια για έναν ενήλικα. Θα πρέπει επίσης να προσέχουμε το αντηλιακό μας να είναι αδιάβροχο, δηλαδή, να προσφέρει προστασία ακόμη και αφού βουτήξουμε στη θάλασσα ή ιδρώσουμε από τη ζέστη.

Δευτέρα 6 Αυγούστου 2012

Γιατί οι γυναίκες ζουν περισσότερο από τους άνδρες;

 Σίγουρα πολλοί από εσάς θα έχετε παρατηρήσει και θα έχετε παραξενευτεί. Γιατί οι γυναίκες ζουν περισσότερο από τους άνδρες; Και μην πείτε ότι δεν ισχύει. Ισχύει τόσο εμπειρικά (πόσες φορές δεν έχετε συναντήσει ηλικιωμένες χήρες, αλλά πολύ λιγότερους χήρους), όσο και επιστημονικά. 
 Οι μεταλλάξεις στο μιτοχονδριακό DNA κάνουν τους άνδρες να γερνάνε πιο γρήγορα σε σχέση με τις γυναίκες, με συνέπεια οι τελευταίες να έχουν μεγαλύτερο προσδόκιμο ζωής. Αυτό υποστηρίζει μία νέα έρευνα Άγγλων και Αυστραλών επιστημόνων, που βασίζεται στη μελέτη αρσενικών και θηλυκών μυγών για να εξάγει γενικότερα συμπεράσματα σχετικά με τη βιολογία και άλλων ειδών, συμπεριλαμβανομένων των ανθρώπων.
 Όποιος πάντως κι αν είναι ο υπεύθυνος βιολογικός μηχανισμός, είναι γεγονός ότι μεταξύ των ανθρώπων που τα έχουν εκατοστίσει, οι γυναίκες είναι εννεαπλάσιες από τους άνδρες, ενώ η λίστα των δέκα γηραιότερων του πλανήτη (με επιβεβαιωμένες ημερομηνίες γέννησης) περιλαμβάνει μόνο γυναίκες.

Παρασκευή 3 Αυγούστου 2012

Ο μεγαλύτερος ζωντανός οργανισμός στη Γη


  Ερευνητές ανακάλυψαν ένα μύκητα στο βορειοανατολικό Όρεγκον των ΗΠΑ, ο οποίος πιθανότατα είναι ο μεγαλύτερος ζωντανός οργανισμός του πλανήτη μας, αφού καταλαμβάνει σχεδόν 10 τετραγωνικά χιλιόμετρα δασικού εδάφους (1.600 γήπεδα ποδοσφαίρου).
 Ο μύκητας αυτός ονομάζεται Armillaria ostoyae, φυτρώνει στο έδαφος και στις ρίζες των δέντρων και είναι ηλικίας 2.400 χρόνων. Οι εργαστηριακές έρευνες έδειξαν ότι παρά τη μεγάλη του έκταση ο μύκητας αποτελεί έναν ενιαίο οργανισμό.