Σάββατο 18 Αυγούστου 2012

Φύκια: Ο δείκτης καθαρότητας της θάλασσας


 Για κάποιους λουόμενους θεωρούνται ενοχλητικά, καθώς χαλάνε την εικόνα της «καθαρής» αμμουδιάς. Για τους επιστήμονες, όμως, αποτελούν... την τέλεια ένδειξη για την άριστη ποιότητα του θαλασσινού νερού, αφού έχουν από ελάχιστη έως και μηδενική ανοχή στις ουσίες που συνήθως προκαλούν τη μόλυνση των υδάτων. Η χώρα μας φιλοξενεί περισσότερα από 600 διαφορετικά είδη φυκιών, τα οποία αναπτύχθηκαν στον ελληνικό βυθό, ακριβώς λόγω της έλλειψης μεγάλων εστιών ρύπανσης. Παρ’ όλα αυτά, οι ειδικοί εφιστούν την προσοχή για ένα συγκεκριμένο είδος θαλάσσιου φυτού, το οποίο τρέφεται από τη ρύπανση και πρέπει να αποφεύγεται από τους λουόμενους.
 
Ποσειδωνία
Τα ευαίσθητα «δάση» του βυθού
 Τα πιο γνωστά ταινιοειδή φυτά της θάλασσας συγκροτούν τους πιο σημαντικούς βιοτόπους της Μεσογείου, καθώς παρέχουν καταφύγιο σε περισσότερους από 100 είδη οργανισμών του βυθού. Είναι ιδιαίτερα ευαίσθητα απέναντι στη μόλυνση, καθώς αναπτύσσονται στην αμμουδιά και οποιαδήποτε αλλοίωση στην ποιότητα του νερού ή στον βυθό εμποδίζει την αναπαραγωγή τους. Τα ξερά λιβάδια Ποσειδωνίας που εκβράζονται στις ακτές θεωρούνται πολύτιμα από τους επιστήμονες, αφού μπορούν να αναχαιτίσουν τα φαινόμενα διάβρωσης των αμμουδερών ακτών. «Η ξερή Ποσειδωνία στις ακτές είναι δείγμα καθαρότητας, ενώ δεν προκαλεί κανένα πρόβλημα διότι, λόγω της σύστασής της, δεν σαπίζει και δεν εκπέμπει κάποια δυσάρεστη οσμή. Πρόκειται για τον πιο συχνό δείκτη καθαρής θάλασσας, αφού τα εν λόγω φύκια δεν μπορούν να επιβιώσουν εάν το νερό έχει μολυνθεί από αστικά λύματα ή γεωργικά λιπάσματα», αναφέρει ο ερευνητής του Ελληνικού Κέντρου Θαλασσίων Ερευνών, Πάνος Παναγιωτίδης. Αυτό που δεν γνωρίζει ο κόσμος είναι ότι τα πιο συνηθισμένα φύκια των ελληνικών θαλασσών δεν είναι καν... φύκια, καθώς πριν από εκατομμύρια χρόνια αναπτύχθηκαν στη στεριά και στη συνέχεια κατάφεραν να προσαρμοστούν και στο θαλάσσιο περιβάλλον. Επιστημονικά, τα λιβάδια της Ποσειδωνίας συγγενεύουν με το σιτάρι, το καλαμπόκι και τις... τριανταφυλλιές! 
Κυστοσειρά
Οι θάμνοι των καθαρών νερών
 Μοιάζουν με κλαδιά πεύκων, ενώ έχουν καφετί χρώμα και βρίσκονται μόνο πάνω σε βράχια. Τα φύκη «Κυστοσειρά» είναι πολύ πιο σπάνια από την Ποσειδωνία, ωστόσο θεωρούνται ο απόλυτος δείκτης των καθαρών θαλασσών. 
 «Στην Ελλάδα, οι κυστοσειρές είναι μικρές σε μέγεθος, καθώς δεν ξεπερνούν σε ύψος τα 20 με 30 εκατοστά. Από επιστημονικής άποψης, είναι ο καλύτερος βιολογικός δείκτης για την ποιότητα των θαλασσινών νερών, διότι δεν έχουν καμία ανοχή σε στοιχεία όπως ο φώσφορος και το άζωτο, που μεταφέρουν τα αστικά και τα γεωργικά λύματα. Εκεί που εντοπίζονται δεν σημαίνει μόνο ότι τα νερά είναι πεντακάθαρα, αλλά και ότι φιλοξενούνται και πολλά είδη θαλάσσιας ζωής», αναφέρει ο πρόεδρος της Ελληνικής Φυκολογικής Εταιρείας και καθηγητής Βιολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών, Χρήστος Κατσαρός. Εξαιρετικά ευαίσθητα απέναντι στη ρύπανση είναι και τα ροδοφύκη, τα οποία έχουν ένα χαρακτηριστικό κόκκινο χρώμα, αλλά συναντώνται σπανίως από τους λουόμενους καθώς διαβιούν σε πολύ μεγάλα βάθη. 
Ούλβα
Το... μαρούλι που προειδοποιεί 
 Πέρα από τα καφετί και τα κόκκινα φύκη, ο βυθός της χώρας μας φιλοξενεί και μια τρίτη κατηγορία φυκιών πράσινου χρώματος. Από αυτά, υπάρχει ένα είδος το οποίο, όταν εντοπίζεται, σημαίνει ότι το νερό είναι επιβαρυμένο με μικρότερα ή μεγαλύτερα επίπεδα μόλυνσης και ότι απλά πρέπει να επιλέξετε άλλη παραλία για το μπάνιο σας. Πρόκειται για την Ούλβα -ή «μαρούλι της θάλασσας», όπως το αποκαλούν οι ειδικοί- εξαιτίας του σχήματος των φύλλων του. Η Ούλβα έχει μαλακή μορφή, κάποιες φορές μάλιστα θυμίζει ζελέ, ενώ συχνά αναδύεται στην επιφάνεια της θάλασσας. «Το “μαρούλι της θάλασσας” είναι νιτρόφιλος οργανισμός, δηλαδή τρέφεται από το άζωτο το οποίο περιέχουν τα λύματα. Στη χώρα μας εντοπίζεται σε παράκτιες περιοχές που γειτνιάζουν με αγροτικές εκτάσεις και σημαίνει ότι κάποιοι απορρίπτουν απευθείας τα γεωργικά τους απόβλητα και τα λιπάσματα στη θάλασσα», αναφέρει ο καθηγητής Χρ. Κατσαρός.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου