Διδακτικοί στόχοι
Βιολογία Γ' Γυμνασίου
Κυτταρική διαίρεση
Οι μαθητές :
- Να αιτιολογούν την αναγκαιότητα για πολλαπλασιασμό των κυττάρων ενός οργανισμού.
- Να διακρίνουν ομοιότητες και διαφορές ανάμεσα στα σωματικά και τα γεννητικά κύτταρα.
- Να αναγνωρίζουν τη μίτωση ως το βασικό τύπο κυτταρικής διαίρεσης των ευκαρυωτικών κυττάρων.
- Να αιτιολογούν το γεγονός ότι κατά την διαδικασία της μίτωσης τα θυγατρικά κύτταρα έχουν ταυτόσημες γενετικές πληροφορίες μεταξύ τους και με το αρχικό κύτταρο από το οποίο προέκυψαν.
- Να περιγράφουν συνοπτικά τα στάδια της μίτωσης και της μείωσης.
- Να αναγνωρίζουν τη μείωση ως τον μηχανισμό που αποκαθιστά σε συνδυασμό με τη γονιμοποίηση τον ορθό αριθμό χρωμοσωμάτων στους αμφιγονικά αναπαραγόμενους οργανισμούς.
- Να διακρίνουν ομοιότητες και διαφορές ανάμεσα στη μίτωση και τη μείωση.
- Να αιτιολογούν τις μεταβολές της ποσότητας του DNA κατά τα διάφορα στάδια του κυτταρικού κύκλου.
Φύλλο εργασίας
ΚΥΤΤΑΡΙΚΗ ΔΙΑΙΡΕΣΗ: ΜΙΤΩΣΗ – ΜΕΙΩΣΗ
Ονοματεπώνυμο ................................................. Τμήμα ........... Ημερομηνία ..............
Κάθε πολυκύτταρος οργανισμός, όπως ο άνθρωπος αποτελείται από πολλά είδη κυττάρων, τα οποία έχουν εξειδικευθεί να εκτελούν μια συγκεκριμένη λειτουργία, όλα όμως έχουν το ίδιο γενετικό υλικό (εκτός από τους γαμέτες). Πως το εξηγείτε αυτό ;
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
Τα κύτταρα που παράγονται μετά από ένα τραύμα είναι ίδια ή διαφορετικά από αυτά που καταστράφηκαν ή από τα υπόλοιπα υγιή;
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
Τα κύτταρα που παράγονται μετά από ένα τραύμα είναι ίδια ή διαφορετικά από αυτά που καταστράφηκαν ή από τα υπόλοιπα υγιή;
................................................................................................................................. .................................................................................................................................
Με τη βοήθεια του λογισμικού " Βιολογία Α' και Γ' Γυμνασίου ", προβολής βίντεο, και σχεδίασης στον πίνακα παρουσιάζουμε τη διαδικασία της μίτωσης.
1. Πριν την κυτταρική διαίρεση συμβαίνει αντιγραφή του DNA, δηλαδή διπλασιασμός της γενετικής πληροφορίας. Γιατί πιστεύετε ότι πρέπει να συμβεί αυτό ;
1. Γιατί χαρακτηρίζουμε αυτόν τον τύπο κυτταρικής διαίρεσης σαν μείωση ;
Τα γεννητικά κύτταρα του ανθρώπου φέρουν το μισό γενετικό υλικό από τα υπόλοιπα κύτταρα. Γιατί συμβαίνει αυτό ;
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
Συζητείστε τις απαντήσεις στην τάξη.
Πρώτη δραστηριότητα : Μίτωση
Το πρώτο κύτταρο κάθε ανθρώπου είναι το ζυγωτό. Το κύτταρο αυτό, με διαδοχικές διαιρέσεις, πολλαπλασιάζεται και προκύπτει ο ανθρώπινος οργανισμός, τα κύτταρα του οποίου έχουν τις ίδιες γενετικές πληροφορίες με το ζυγωτό. Αυτό εξασφαλίζεται με την μίτωση, που είναι ο βασικός τύπος κυτταρικής διαίρεσης.
Ποιά βασική ιδιότητα του DNA αποτελεί προϋπόθεση της κυτταρικής διαίρεσης;
................................................................................................................................. .................................................................................................................................
Σε ποιές φάσεις της ζωής του ανθρώπου, ο ρυθμός με τον οποίο γίνεται είναι μεγάλος ;
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
Συζητείστε τις απαντήσεις στη τάξη.
Με τη βοήθεια του λογισμικού " Βιολογία Α' και Γ' Γυμνασίου ", προβολής βίντεο, και σχεδίασης στον πίνακα παρουσιάζουμε τη διαδικασία της μίτωσης.
1. Πριν την κυτταρική διαίρεση συμβαίνει αντιγραφή του DNA, δηλαδή διπλασιασμός της γενετικής πληροφορίας. Γιατί πιστεύετε ότι πρέπει να συμβεί αυτό ;
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
2. Ποια μορφή έχει το γενετικό υλικό πριν την κυτταρική διαίρεση και ποιά κατά την διάρκειά της ;
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
3. Τι είναι οι αδελφές χρωματίδες και πως συνδέονται μεταξύ τους;
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
4. Τι συμβαίνει στην πυρηνική μεμβράνη κατά την διάρκεια της κυτταρικής διαίρεσης ;
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
5. Κατά την μίτωση συμβαίνει διαχωρισμός των αδελφών χρωματίδων. Που βρίσκονται τα χρωμοσώματα εκείνη την στιγμή ;
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
6. Στους πολυκύτταρους οργανισμούς ποιά είδη κυττάρων πολλαπλασιάζονται με μίτωση ;
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
Δεύτερη δραστηριότητα: Μείωση
Ένας άλλος τύπος κυτταρικής διαίρεσης είναι η μείωση. Η μείωση συμβαίνει μόνο στους διπλοειδείς οργανισμούς που αναπαράγονται αμφιγονικά και με αυτήν παράγονται οι γαμέτες από τα άωρα γεννητικά κύτταρα.
Ποιοι είναι οι γαμέτες στον άνδρα και ποιοί στην γυναίκα ;
Με τη βοήθεια του λογισμικού " Βιολογία Α' και Γ' Γυμνασίου ", προβολής βίντεο, και σχεδίασης στον πίνακα παρουσιάζουμε τη διαδικασία της μείωσης.
1. Γιατί χαρακτηρίζουμε αυτόν τον τύπο κυτταρικής διαίρεσης σαν μείωση ;
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
2. Η μείωση γίνεται σε δύο στάδια. Τι διαχωρίζεται κατά το πρώτο στάδιο ;
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
3. Τα κύτταρα που προκύπτουν κατά την πρώτη μειωτική διαίρεση είναι διπλοειδή ή απλοειδή ; Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας.
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
4. Πως διατάσσονται τα χρωμοσώματα κατά το πρώτο στάδιο της μείωσης ;
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
5. Ποιο στάδιο της μείωσης μοιάζει με την μίτωση ; Τι συμβαίνει σε αυτό ;
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
6. Πόσα κύτταρα προκύπτουν τελικά κατά την μείωση από ένα αρχικό διπλοειδές κύτταρο ;
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
