Τετάρτη 14 Νοεμβρίου 2012

Ο σκελετός του ανθρώπου


 Το Ερειστικό σύστημα του ανθρώπου περιλαμβάνει κατά κύριο λόγο το σκελετό. Αυτός είναι μια κατασκευή, που αποτελείται από σκληρά, λευκωπά όργανα, περισσότερο ή λιγότερο άκαμπτα, τα οστά κι έχει σαν σκοπό να δίνει μορφή στο σώμα, να το στηρίζει και να προστατεύει τα διάφορα όργανα. Τα οστά διακρίνονται κύρια σε: Επιμήκη, όπως π.χ. το βραχιόνιο, μηριαίο κ.ά.. Αυτά έχουν δύο άκρα που τα ονομάζουμε επιφύσεις. Το τμήμα που περιέχεται ανάμεσα στις δύο επιφύσεις, λέγεται διάφυση. Η διάφυση ενώνεται με κάθε επίφυση με το συζευκτικό χόνδρο. Βραχέα, όπως π.χ. οι σπόνδυλοι και Πλατιά, όπως π.χ. τα οστά του κρανίου. Τα οστά αποτελούνται: α) από μια εύκαμπτη κι ελαστική οργανική ουσία την οστεΐνη και β) από άλατα, κύρια Ca (ασβέστιου 31 %), Ρ (φωσφόρου 17%), και Mg (μαγνησίου Ο,5%).Για ν' αποδείξουμε ότι πραγματικά τα οστά έχουν αυτή τη σύσταση, παίρνουμε ένα και το καίμε. Εκείνο που καίγεται είναι η οργανική ουσία. Το μόνο που μένει είναι η τέφρα (τα διάφορα άλατα που αναφέραμε παραπάνω). Αν τώρα τοποθετήσουμε ένα άλλο οστό μέσα σε αραιό διάλυμα HCl (υδροχλωρικού οξέος), τα άλατα που υπάρχουν θα διαλυθούν στο οξύ. Η οργανική όμως ύλη παραμένει απρόσβλητη και γι' αυτό το οστό εξακολουθεί να διατηρεί το αρχικό του σχήμα, αλλά τώρα είναι εύκαμπτο κι ελαστικό. Τα οστά των παιδιών έχουν πολλή οστεΐνη, γι' αυτό και είναι μαλακά. Έτσι τα παιδιά δεν παθαίνουν κατάγματα. Αντίθετα, στη γεροντική ηλικία, η οστεΐνη έχει ελαττωθεί σημαντικά, ενώ έχει αυξηθεί το ποσό των αλάτων.
 Ο σκελετός του ανθρώπου αποτελείται από διάφορα οστά, συνολικά 208.
 Διακρίνουμε:

Το σκελετό του κεφαλιού
 Αυτός ονομάζεται κρανίο. Χωρίζεται στο εγκεφαλικό και το προσωπικό κρανίο. Το πρώτο περιλαμβάνει το θόλο, που αποτελείται απ' το μετωπιαίο και τα δυο βρεγματικά οστά και τη βάση του εγκεφαλικού κρανίου, που αποτελείται από το ινιακό, τα δύο κροταφικά, το ηθμοειδές και το σφηνοειδές. Τα μέρη όπου συνδέονται τα οστά μεταξύ τους λέγονται ραφές. Εκεί όπου διασταυρώνονται οι ραφές, σχηματίζονται οι πηγές. Κατά την εμβρυακή και την παιδική ηλικία, οι ραφές και οι πηγές είναι μεμβρανώδεις, επιτρέποντας έτσι την αύξηση του όγκου του κεφαλιού. Αργότερα όμως σκληραίνουν και το κεφάλι παίρνει το οριστικό του σχήμα και μέγεθος.
 Το προσωπικό κρανίο αποτελείται: από τις 2 άνω γνάθους, την κάτω γνάθο, τα 2 ζυγωματικά, τα 2 υπερώια, τα 2 δακρυϊκά, τις 2 κάτω ρινικές κόγχες, την ύνιδα και το υοειδές.

Το σκελετό του κορμού
 Αυτός περιλαμβάνει: α) τη σπονδυλική στήλη. Αυτή αποτελείται από τους σπόνδυλους. Σε κάθε σπόνδυλο διακρίνουμε το σώμα, που είναι κυλινδρικό και το τόξο. Ανάμεσα στο σώμα και το τόξο παραμένει ένα διάκενο, που το ονομάζουμε σπονδυλικό τρήμα. Με τη συνένωση των σπονδύλων, όλα τα τρήματα μαζί σχηματίζουν το σπονδυλικό σωλήνα, μέσα στον οποίο βρίσκεται ο νωτιαίος μυελός. Η σπονδυλική στήλη αρχίζει από τη βάση του κεφαλιού και καταλήγει στη λεκάνη. Οι σπόνδυλοι είναι 33: 7 αυχενικοί, 12 θωρακικοί, 5 οσφυϊκοί, 5 ιεροί και 4-5 κοκκυγικοί. Ο πρώτος αυχενικός ονομάζεται άτλας (επειδή πάνω του στηρίζεται το κεφάλι) και ο δεύτερος άξονας. Οι 5 ιεροί συνενώνονται σ' ένα οστό, το ιερό, και οι κοκκυγικοί επίσης στον κόκκυγα. Ο κόκκυγας είναι λείψανο της ουράς των θηλαστικών.
 Ο ανθρώπινος σκελετός εξασφαλίζει την όρθια στάση, διαφορετικά από ό,τι συμβαίνει σ' όλα σχεδόν τα άλλα ζώα. Η Σπονδυλική στήλη δεν είναι ευθεία. Εξαιτίας της όρθιας στάσης του σώματος, έχει δύο κυρτώματα μπροστά και δύο πίσω. Σπουδαιότερα είναι το θωρακικό και το οσφυϊκό.

Το σκελετό του θώρακα
 Αποτελείται:
 Από το στέρνο. Αυτό βρίσκεται στο μπροστινό μέρος του θώρακα. Είναι πλατύ και μακρύ κι αποτελείται από τη λαβή το σώμα και την ξιφοειδή απόφυση.
 Από τις πλευρές. Αυτές είναι 12 ζεύγη οστέινων τόξων. Από αυτά, τα 7 πρώτα ζευγάρια ενώνονται άμεσα με το στέρνο κι ονομάζονται γνήσιες πλευρές. Τα επόμενα 3 δεν ενώνονται απευθείας με το στέρνο, αλλά με χόνδρο κι ονομάζονται νόθες πλευρές. Τα 2 τελευταία ζευγάρια δεν ενώνονται καθόλου με το στέρνο, αλλά είναι ελεύθερα κι ονομάζονται νόθες ασύντακτες πλευρές.
από τους θωρακικούς σπονδύλους. Αυτοί βρίσκονται στο πίσω μέρος του θώρακα και χρειάζονται για το σχηματισμό του. Μέσα στην κοιλότητα που δημιουργεί ο θώρακας, βρίσκονται πολύτιμα όργανα (πνεύμονες, καρδιά κ.ά.).

Το σκελετό των άνω άκρων
 Συνδέεται με τον κορμό με δύο οστά: την κλείδα και την ωμοπλάτη. Κάθε άκρο αποτελείται από το βραχίονα (βραχιόνιο οστό), το αντιβράχιο ή πήχυ (κερκίδα και ωλένη) και την άκρα χείρα (οστά καρπού: 8 μικρά οστά, διαταγμένα σε δυο σειρές, ανά τέσσερα, οστά μετακαρπίου: 5 μικρά παράλληλα οστά, που σχηματίζουν την παλάμη, και τα οστά των δακτύλων)

Το σκελετό των κάτω άκρων
 Συνδέεται με τον κορμό με τη λεκάνη. Αυτή αποτελείται από δύο πλατιά οστά, τα ανώνυμα. Πίσω ενώνονται με το ιερό και μπροστά σχηματίζουν την ηθική σύμφυση. Ο σκελετός κάθε κάτω άκρου περιλαμβάνει:
το μηρό (μηριαίο),
την κνήμη (κνήμη και περόνη), που συνδέεται με το μηριαίο με την επιγονατίδα και
τον άκρο πόδα: ταρσός (7 μικρά οστά 3 σειρές). Η 3η σειρά περιλαμβάνει τον αστράγαλο και τη φτέρνα, μετατάρσιο: 5 οστά (τα μετατάρσια) και τα οστά των δαχτύλων. Η κάτω επιφάνεια του ποδιού λέγεται πέλμα. Ο άνθρωπος δε βαδίζει με ολόκληρη την επιφάνεια του πέλματος, αλλά σχηματίζει την καμάρα.


1 σχόλιο: