Πυρετός: όταν ο οργανισμός αντιδρά...

 Ο πυρετός αποτελεί σύνηθες κλινικό σύμπτωμα που οφείλεται σε άνοδο της θερμοκρασίας του σώματος πάνω από το φυσιολογικό όριο. Ουσιαστικά, η εμφάνισή του είναι το αποτέλεσμα της ενεργοποίησης της άμυνας του οργανισμού απέναντι στην εισβολή μικροβίων.

 Όταν κάποιο βακτήριο εισέλθει στον οργανισμό, προκαλεί διάχυση διαφόρων χημικών ουσιών στο αίμα. Οι ουσίες αυτές είναι είτε ενδογενείς (παράγονται από τον ίδιο τον οργανισμό), είτε εξωγενείς (βρίσκονται στα τοιχώματα των μικροβίων και μεταφέρονται στον οργανισμό). Όταν μπουν στο αίμα, εντοπίζονται από τους αγγελιοφόρους του υποθαλάμου (βρίσκεται στο κέντρο του εγκεφάλου και είναι υπεύθυνος για τη ρύθμιση της θερμοκρασίας του σώματος), οι οποίοι αμέσως του στέλνουν «μήνυμα» για αύξηση της θερμοκρασίας, ώστε να εξοντωθούν τα βακτήρια.

 Τη στιγμή που ο υποθάλαμος δίνει την εντολή να αυξηθεί η θερμοκρασία, ο ασθενής έχει συνήθως την αίσθηση του ψυχρού, ταχυκαρδία και ρίγος, παρά το γεγονός ότι είναι ζεστός και το δωμάτιο βρίσκεται σε κανονική θερμοκρασία. Αυτό συμβαίνει διότι πολύ απλά ο οργανισμός παράγει περισσότερη θερμότητα από το κανονικό. Αντίθετα, όταν τα μικρόβια αρχίζουν να καταπολεμούνται, ο υποθάλαμος δίνει εκ νέου εντολή για επαναφορά της αρχικής θερμοκρασίας του σώματος.

Πως λειτουργούν οι μύες

 Ο μυϊκός ιστός είναι η βιολογική μηχανή, με την οποία η χημική ενέργεια μετατρέπεται σε μηχανικό έργο, σε ολόκληρο το ζωικό βασίλειο και βέβαια και στον άνθρωπο. Ακόμα και οι κινήσεις που γίνονται στο εσωτερικό του σώματος χωρίς να υποπίπτουν στην άμεση αντίληψη του ανθρώπου όπως είναι η κίνηση της καρδιάς για την κυκλοφορία του αίματος, είτε οι κινήσεις του γαστρεντερικού σωλήνα ή των άλλων εσωτερικών οργάνων του σώματος επιτελούνται από κάποιο είδος μυϊκού ιστού.

 Η μυϊκή συστολή είναι με απλά λόγια, η διαδικασία εκείνη που όταν ένας μυς κατά την διάρκεια της λειτουργίας του βραχύνεται κατά τη συστολή και παράγει με αυτό τον τρόπο ένα μηχανικό έργο.

Το πιο σημαντικό χαρακτηριστικό των μυϊκών κυττάρων από πλευράς αντοχής, είναι η παρουσία κάποιων μονάδων που ονομάζονται μιτοχόνδρια. Η πρωταρχική λειτουργία αυτών είναι η παραγωγή της ενέργειας που χρειάζεται για την μυϊκή συστολή, για αυτό και τα μιτοχόνδρια ονομάζονται γεννήτριες των μυών. 

 Τα μιτοχόνδρια είναι τοποθετημένα σε στρατηγικά σημεία ανάμεσα στα μυοινίδια, ώστε η ενέργεια που παράγεται να πηγαίνει κατευθείαν εκεί που χρειάζεται.

 Χονδρικά, κάθε μιτοχόνδριο αποτελείται από ένα σύνολο ενζύμων, ουσίες που βοηθούν την ευκολότερη διεξαγωγή χημικών αντιδράσεων, τα οποία μετατρέπουν την ενέργεια που περιέχεται στην τροφή (τις λεγόμενες θερμίδες) στο ενεργειακό «νόμισμα» του σώματος, δηλαδή ένα μόριο που ονομάζεται τριφοσφωρική αδενοσίνη ή γνωστό ως ATP.

Μύες

 Μυς είναι ένας τύπος ιστού, που αποτελείται από συστελλόμενα κύτταρα ή ίνες, που επηρεάζει την κίνηση ενός οργάνου ή μέρους του σώματος. Το κυριότερο χαρακτηριστικό του μυϊκού ιστού είναι ή ικανότητά του να βραχύνεται ή να συσπάται. Έχει επίσης τις ιδιότητες της διεγερσιμότητας, της αγωγιμότητας και της ελαστικότητας. Ο μυϊκός ιστός έχει λίγη μεσοκυττάρια ουσία· γι' αυτό τα κύτταρα ή οι ίνες του βρίσκονται κοντά μεταξύ τους.

ΤΥΠΟΙ: Τρεις τύποι μυών υπάρχουν στο σώμα, διαφοροποιημένοι με βάση την ιστολογική τους δομή. Αυτοί οι τύποι μυών είναι οι λείοι, οι σκελετικοί (γραμμωτοί) και ο καρδιακός. Βλ.: εικόνα

Ο σκελετός του ανθρώπου

 Το Ερειστικό σύστημα του ανθρώπου περιλαμβάνει κατά κύριο λόγο το σκελετό. Αυτός είναι μια κατασκευή, που αποτελείται από σκληρά, λευκωπά όργανα, περισσότερο ή λιγότερο άκαμπτα, τα οστά κι έχει σαν σκοπό να δίνει μορφή στο σώμα, να το στηρίζει και να προστατεύει τα διάφορα όργανα. Τα οστά διακρίνονται κύρια σε: Επιμήκη, όπως π.χ. το βραχιόνιο, μηριαίο κ.ά.. Αυτά έχουν δύο άκρα που τα ονομάζουμε επιφύσεις. Το τμήμα που περιέχεται ανάμεσα στις δύο επιφύσεις, λέγεται διάφυση. Η διάφυση ενώνεται με κάθε επίφυση με το συζευκτικό χόνδρο. Βραχέα, όπως π.χ. οι σπόνδυλοι και Πλατιά, όπως π.χ. τα οστά του κρανίου. Τα οστά αποτελούνται: α) από μια εύκαμπτη κι ελαστική οργανική ουσία την οστεΐνη και β) από άλατα, κύρια Ca (ασβέστιου 31 %), Ρ (φωσφόρου 17%), και Mg (μαγνησίου Ο,5%).Για ν' αποδείξουμε ότι πραγματικά τα οστά έχουν αυτή τη σύσταση, παίρνουμε ένα και το καίμε. Εκείνο που καίγεται είναι η οργανική ουσία. Το μόνο που μένει είναι η τέφρα (τα διάφορα άλατα που αναφέραμε παραπάνω). Αν τώρα τοποθετήσουμε ένα άλλο οστό μέσα σε αραιό διάλυμα HCl (υδροχλωρικού οξέος), τα άλατα που υπάρχουν θα διαλυθούν στο οξύ. Η οργανική όμως ύλη παραμένει απρόσβλητη και γι' αυτό το οστό εξακολουθεί να διατηρεί το αρχικό του σχήμα, αλλά τώρα είναι εύκαμπτο κι ελαστικό. Τα οστά των παιδιών έχουν πολλή οστεΐνη, γι' αυτό και είναι μαλακά. Έτσι τα παιδιά δεν παθαίνουν κατάγματα. Αντίθετα, στη γεροντική ηλικία, η οστεΐνη έχει ελαττωθεί σημαντικά, ενώ έχει αυξηθεί το ποσό των αλάτων.

 Ο σκελετός του ανθρώπου αποτελείται από διάφορα οστά, συνολικά 208.

Ειδικοί μηχανισμοί άμυνας

Αντισώματα - ανοσοσφαιρίνες

Αίμα - Ομάδες αίματος

 Αίμα είναι το υγρό που κυκλοφορεί στο αγγειακό σύστημα των ανθρώπων και των ζώων. Η κυκλοφορία του διαμέσου της καρδιάς, των αρτηριών, των φλεβών και των τριχοειδών αγγείων επιτελεί διάφορες λειτουργίες όπως η μεταφορά θρεπτικών ουσιών, ορμονών, βιταμινών, θερμότητας και οξυγόνου στους ιστούς και την απομάκρυνση άχρηστων ουσιών που παράγονται κατά τον μεταβολισμό και του διοξειδίου του άνθρακα. Επιπρόσθετα, παρέχει άμυνα κατά των λοιμώξεων μέσω της δράσης των λευκών αιμοσφαιρίων και των αντισωμάτων. Το αίμα αποτελεί έναν εξαιρετικά εξειδικευμένο κυκλοφορούντα ιστό, ο οποίος αποτελείται από διάφορους τύπους κυττάρων που συγκρατούνται μέσα σε ένα υγρό μέσο που ονομάζεται πλάσμα.

 Το αίμα αποτελεί το 7% του βάρους του ανθρώπινου σώματος και, κατά συνέπεια, ο μέσος ενήλικος έχει συνολικό όγκο αίματος γύρω στα 5 λίτρα, από τα οποία τα 2,7 έως 3 λίτρα είναι πλάσμα και το υπόλοιπο της σύστασής του είναι τα έμμορφα κυτταρικά στοιχεία που αιωρούνται σε αυτό. Το αίμα διασχίζει το ανθρώπινο σώμα με μέση ταχύτητα 2 χιλιόμετρα την ώρα, καλύπτοντας όλο το δίκτυο των αιμοφόρων αγγείων, των οποίων η επιφάνεια υπολογίζεται σε 8.000 τετραγωνικά μέτρα. Με κάθε παλμό της η καρδιά διοχετεύει περίπου 70 χιλιοστόλιτρα αίματος στις αρτηρίες, που ισοδυναμούν με περίπου 7.000 λίτρα ημερησίως ή περίπου 2,5 εκατομμύρια λίτρα το χρόνο.

Η σύσταση του αίματος 

 Το ανθρώπινο αίμα αποτελείται από το πλάσμα (άμορφο συστατικό), μέσα στο οποίο εναιωρούνται τα ερυθρά αιμοσφαίρια, τα λευκά αιμοσφαίρια και τα αιμοπετάλια. Το αίμα περιέχει αέρια όπως το οξυγόνο, το διοξείδιο του άνθρακα και το άζωτο και μεταφέρει επίσης σε μικρές ποσότητες μια μεγάλη ποικιλία διαλυμένων χημικών ουσιών, στις οποίες περιλαμβάνονται υδατάνθρακες (γλυκόζη), πρωτεΐνες (λευκώματα), ορμόνες, λίπη και αζωτούχες ενώσεις. Το αίμα αποτελείται κατά 22 % από στερεά και κατά 78 % από νερό.

 Τα πραγματικά κύτταρα και τα διάφορα τμήματά τους (έμμορφο συστατικό) αποτελούν το 45% του όγκου του κυκλοφορούντος αίματος. Η αναλογία λευκών αιμοσφαιρίων προς ερυθρά αιμοσφαίρια είναι περίπου 500 προς 1. Σε ένα κυβικό εκατοστό αίματος υγιούς ανθρώπου βρίσκονται 4 με 5 εκατομμύρια ερυθρά αιμοσφαίρια, 4.000 με 11.000 λευκά και 150.000 με 300.000 αιμοπετάλια. Το πιο σημαντικό από τα λευκώματα που μεταφέρει το αίμα είναι η αιμοσφαιρίνη, η οποία είναι μια είναι μεταλλοπρωτεΐνη με σίδηρο, που περιέχεται στα ερυθρά αιμοσφαίρια. Η λειτουργία που επιτελεί στα περισσότερα θηλαστικά είναι αυτή της μεταφοράς οξυγόνου από τους πνεύμονες στο υπόλοιπο σώμα και διοξειδίου του άνθρακα από το σώμα στους πνεύμονες. Άλλα λευκώματα του αίματος τού προσδίδουν ιδιότητες όπως η πηκτικότητα. Οι διάφορες ιδιότητες των ομάδων αίματος που λαμβάνονται υπόψιν στις μεταγγίσεις επίσης εξαρτώνται από λευκώματα του αίματος.