Αυξάνονται ανησυχητικά δύο παραγνωρισμένα "αέρια του θερμοκηπίου"

Η αύξηση του μεθανίου και του τριφθοριούχου αζώτου προβληματίζει τους επιστήμονες.

 Όλη σχεδόν η προσοχή των επιστημόνων και του κοινού έχει στραφεί στο διοξείδιο του άνθρακα, σχετικά με τα επιβλαβή «αέρια του θερμοκηπίου», που υπερθερμαίνουν το κλίμα του πλανήτη.

 Όμως, πέρα από το CO2, υπάρχουν και άλλα αέρια, τα οποία έχουν λίγο-πολύ αγνοηθεί και τα οποία, αθόρυβα και σχεδόν απαρατήρητα, αυξάνουν δραματικά, προκαλώντας τώρα ανησυχία στους επιστήμονες.

 Τα δύο αέρια είναι το γνωστότερο μεθάνιο (CH4), που προέρχεται κυρίως από αρχαία φυτά, και το άλλο είναι το πιο άγνωστο τριφθοριούχο άζωτο (NF3), που χρησιμοποιείται στις επίπεδες οθόνες. Σύμφωνα με δύο νέες μελέτες, τα τελευταία χρόνια τα δύο αυτά αέρια έχουν αυξηθεί σημαντικά στην ατμόσφαιρα, μια αύξηση που δεν έχει συνυπολογιστεί στα μοντέλα πρόβλεψης της ανόδου της θερμοκρασίας στο μέλλον και έχει «πιάσει στον ύπνο» τους επιστήμονες.

 Σημαντικότερη είναι η απειλή από το μεθάνιο, το δεύτερο μεγαλύτερο αέριο του θερμοκηπίου, η επίπτωση του οποίου στην παγκόσμια υπερθέρμανση είναι περίπου το ένα τρίτο αυτής που προέρχεται από το διοξείδιο του άνθρακα. Το μεθάνιο προέρχεται από τις χωματερές, το φυσικό αέριο, την εξόρυξη άνθρακα, τα απόβλητα των ζώων, κυρίως όμως την αποσύνθεση των φυτών, που ανησυχεί και περισσότερο τους επιστήμονες.

 Πριν πολλές χιλιάδες χρόνια, δισεκατομμύρια τόνοι μεθανίου δημιουργήθηκαν από τα αποσυντιθέμενα φυτά στον Αρκτικό κύκλο, οι οποίοι σήμερα βρίσκονται παγωμένοι στο βυθό των ωκεανών του Βόρειου Πόλου. Αν η Αρκτική θερμανθεί κι άλλο, το μεθάνιο αυτό θα απελευθερωθεί, επιδεινώνοντας δραματικά το ήδη σοβαρό πρόβλημα του θερμοκηπίου. Οι επιστήμονες προσπαθούν να καταλάβουν αν αυτή η διαδικασία έχει ήδη αρχίσει.

 Το μεθάνιο αυξανόταν μέχρι το 1998. Μετά από οκτώ χρόνια σταθεροποίησης, η ποσότητα του ατμοσφαιρικού μεθανίου άρχισε να αυξάνεται ξανά το 2006 και σήμερα υπολογίζεται ότι υπάρχουν πάνω από 5,6 δισ. τόνοι μεθανίου στον αέρα, σύμφωνα με μελέτη του επιστήμονα του πανεπιστημίου ΜΙΤ Ρον Πριν, η οποία θα δημοσιευτεί στο γεωφυσικό περιοδικό «Geophysical Research Letters», όπως αναφέρει το Associated Press.

 «Θα αποτελέσει κακό νέο αν η άνοδος του μεθανίου συνεχιστεί. Καπνό ήδη βλέπουμε. Πρέπει να βεβαιωθούμε ότι αυτή είναι η φωτιά που πράγματι φοβούμαστε. Όποτε το μεθάνιο αυξάνει, η κλιματική αλλαγή επιταχύνεται», δήλωσε.

 Πιο απαρατήρητο έχει περάσει το πρόβλημα του άλλου αερίου, του τριφθοριούχου αζώτου, το οποίο χρησιμοποιείται ως καθαριστικό κατά την παραγωγή των επίπεδων οθονών υγρών κρυστάλλων για τηλεοράσεις και κομπιούτερ, καθώς και για τα λεπτά ηλιακά πάνελ. Σύμφωνα με νέα μελέτη του καθηγητή γεωχημείας Ρέη Βάις του αμερικανικού Ινστιτούτου Ωκεανογραφίας Σκριπς, που επίσης θα δημοσιευτεί στο περιοδικό «Geophysical Letters», οι ως τώρα μετρήσεις έχουν δραματικά υποτιμήσει την ποσότητα στην ατμόσφαιρα αυτού του αερίου, που έχει υπερτετραπλασιαστεί την τελευταία δεκαετία (κυρίως στο Βόρειο Ημισφαίριο) και έχει αυξηθεί κατά 30 φορές από το 1978.

 Το τριφθοριούχο άζωτο συνεισφέρει μόνο κατά 0,04% στην παγκόσμια υπερθέρμανση, είναι όμως ένα από τα ισχυρότερα αέρια, κατά 12 έως 20 χιλιάδες φορές πιο ικανό από το διοξείδιο του άνθρακα στο να παγιδεύει τη θερμότητα (ενώ το μεθάνιο είναι 20 φορές πιο ισχυρό από το διοξείδιο). Το διοξείδιο παραμένει πιο επικίνδυνο για την κλιματική αλλαγή εξαιτίας της μεγάλης του ποσότητας στην ατμόσφαιρα.

 Σύμφωνα με δημοσίευμα στο περιοδικό «Nature», το τριφθοριούχο άζωτο είναι τουλάχιστον τέσσερις φορές περισσότερο στην ατμόσφαιρα από ό,τι μέχρι τώρα πίστευαν οι επιστήμονες και γι' αυτό προτείνουν να συμπεριληφθεί πλέον στη λίστα των αερίων που θα τεθούν υπό έλεγχο σε μελλοντικές συμφωνίες για την κλιματική αλλαγή. Υπολογίζεται ότι σήμερα στον αέρα υπάρχουν 5.400 τόνοι του αερίου αυτού έναντι 4.200 τόνων το 2006 (λανθασμένα υπολογίζονταν τότε σε 1.200 τόνους).

 Η ειρωνεία είναι ότι το τριφθοριούχο άζωτο -που έχει διάρκεια «ζωής» 740 χρόνια στον αέρα- προτιμήθηκε ως μια πιο φιλική για το περιβάλλον εναλλακτική λύση σε σχέση με τους υπερφθοριωμένους υδρογονάνθρακες, γι' αυτό η βιομηχανία ηλεκτρονικών σήμερα το χρησιμοποιεί στις οθόνες plasma και σε άλλες επίπεδες οθόνες. Επειδή μόνο το 2% του παραγόμενου τριφθοριούχου αζώτου διαφεύγει στην ατμόσφαιρα, το πρόβλημα μέχρι τώρα είχε θεωρηθεί αμελητέο, αντίληψη που τώρα όμως έρχεται να ανατραπεί από τις νέες μετρήσεις στην ατμόσφαιρα και παράλληλα δημιουργεί περιβαλλοντική πίεση στη βιομηχανία ηλεκτρονικών.

(πηγή http://portal.kathimerini.gr)